Nieodpłatnej pomocy prawnej udziela osobiście adwokat lub radca prawny – tak brzmi art. 5 czwartej już wersji projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Wydawać by się mogło, że jest on jasny i nie będzie budzić sporów interpretacyjnych.
Jednak zamęt – jak mówią prawnicy – wprowadza uzasadnienie do niego. Zapisano w nim bowiem, że treść art. 5 „nie stoi na przeszkodzie, aby adwokat lub radca prawny mógł korzystać przy tym z pomocy praktykantów, wolontariuszy bądź aplikantów”.
– Skoro nic nie stoi na przeszkodzie, by profesjonalny prawnik korzystał przy udzielaniu pomocy prawnej z pomocy osób trzecich, to albo tekst projektu ustawy, albo jego uzasadnienia wprowadzają w błąd – wskazuje adwokat Jerzy Marcin Majewski.
W jego ocenie z ustawy jasno wynika, że prawnik udzielający nieodpłatnych porad nie będzie uprawniony przekazywać swej pracy np. aplikantom.
– Uzasadnienie tę pewność jednak odbiera. Choć jednocześnie, mówiąc szczerze, nie rozumiem, dlaczego możliwość substytucji została wyłączona. W świetle uzasadnienia art. 5 nie ma też racji bytu – dodaje prawnik.
Ministerstwo błędu w nieszczególnie precyzyjnej treści uzasadnienia nie widzi.
– Wyjaśnienie zawarte w części odnoszącej się do treści art. 5 wskazuje, że przy udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, o ile nie będą temu stały na przeszkodzie względy związane z zachowaniem tajemnicy zawodowej, adwokatowi lub radcy prawnemu będą mogły służyć pomocą inne osoby – mówi Patrycja Loose, rzecznik prasowy ministra sprawiedliwości.
Jak dodaje, osoby te będą mogły wykonywać przede wszystkim czynności natury organizacyjno-technicznej: np. wyszukiwanie orzecznictwa, tekstów aktów normatywnych itp.
– Tekst uzasadnienia wyjaśnia, że adwokat lub radca prawny przy osobistym świadczeniu pomocy prawnej będzie mógł korzystać z pomocy osób mu asystujących. Nie tworzy natomiast nowej kategorii osób, które byłyby uprawnione do świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej obok lub zamiast adwokata bądź radcy prawnego – podkreśla przedstawicielka resortu.
– Treść projektowanego art. 5 wyraźnie rozstrzyga, że nieodpłatnej pomocy prawnej będzie udzielać osobiście adwokat lub radca prawny. Redakcja tego przepisu nie powinna nasuwać wątpliwości interpretacyjnych – zaznacza.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy w konsultacjach społecznych