Rozważam zakup działki z niewielkim domem letniskowym, korzystam z pośrednictwa małej agencji. Jej pracownik zasugerował, by do najróżniejszych opłat dołożyć wykupienie ubezpieczenia wad prawnych – opowiada pan Eugeniusz. – To wprawdzie dodatkowe koszty, ale może warto je ponieść dla świętego spokoju? Czym jest i czemu służy takie ubezpieczenie – pyta czytelnik
Ubezpieczenie wad prawnych kupowanej nieruchomości, zwane z angielska title insurance (TI), jest stosunkowo nową propozycją na naszym rynku asekuracji. Celem takiej polisy jest zapewnienie odszkodowania na wypadek, gdyby na przykład okazało się, że działkę lub mieszkanie ktoś sprzedał nam bezprawnie, a ktoś inny rości do nich pretensje. Czyli – załóżmy – ktoś sprzeda mieszkanie, twierdząc, że należy ono wyłącznie do niego, a tak naprawdę jest współwłasnością małżeńską. Albo ktoś sprzeda działkę po rodzicach, nie informując, że nie jest jedynym spadkobiercą.
Wadami prawnymi mogą być też niewpisane do ksiąg wieczystych zobowiązania. Na przykład w jednym pokoju kupowanego domu ktoś, kto nawet teraz tu nie mieszka, może mieć prawo do dożywocia. Albo przez skraj działki przebiega konieczna droga dojazdowa do sąsiadów. Nie jest wytyczona, bo sąsiedzi jeżdżą przez teren innej niezabudowanej posesji, ale to się może zmienić, a sąsiedzi mogą się o prawo do drogi w każdej chwili upomnieć.
Kupując działkę, dom lub mieszkanie, jesteśmy zobowiązani do sprawdzenia ksiąg wieczystych i zapoznania się ze stanem prawnym nieruchomości. To nasz obowiązek, więc nawet jeśli tego nie zrobimy, będziemy traktowani tak, jakbyśmy potrzebną wiedzę posiedli. Tymczasem zdarza się, że pewne okoliczności jawne nie są, a ich pojawienie się trudno przewidzieć. Jeżeli wady prawne nieruchomości ujawnią się w ciągu roku od dnia zakupu, mamy prawo żądać rekompensaty od sprzedającego na zasadzie rękojmi. Jeśli odkryjemy je później, jesteśmy zdani na siebie, chyba że udowodnimy, że sprzedający podstępnie zataił informacje.
Opłacenie ubezpieczenia wad prawnych nieruchomości może być zabezpieczeniem w podobnych okolicznościach. Ubezpieczyciel pomoże nam w znalezieniu wyspecjalizowanego prawnika, pokryje koszty ewentualnych ekspertyz, postępowania przed sądem. A gdyby okazało się, że kupiliśmy nieruchomość bezprawnie i musimy ją zwrócić – zrekompensuje stratę.

Podstawa prawna

Art. 556 par. 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Założenia do ustawy z 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 950).