TEZA: Umowa dzierżawy ma charakter odpłatny, a wysokość czynszu jest jednym z essentialia negotii. W ogóle nie doszłoby do zawarcia umowy dzierżawy, gdyby nie określono wysokości czynszu.
Sygn. akt VIII Ga 90/14, WYROK SĄDU OKRĘGOWEGO W BYDGOSZCZY z 30 września 2014 r.
STAN FAKTYCZNY
T.D. prowadzi działalność gospodarczą, zajmuje się projektowaniem, montażem, demontażem i dzierżawą masztów do pomiaru parametrów wiatru. Zawarł umowę z przedsiębiorcą T.M. Współpracowali ze sobą od 2009 roku. Treść umów łączących strony zazwyczaj była ustalana ustnie. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez T.D. było stałe i określone w treści cennika, który obowiązywał strony od 2009 roku. W 2010 roku strony ustnie zawarły umowę, zgodnie z którą T.D. zobowiązał się do wykonania projektu masztu, który miał być zamontowany w miejscowości W. Uzgodnienia dotyczyły także jego montażu i demontażu oraz serwisu i dzierżawy masztu przez T.M. na okres 12 miesięcy. Ten ostatni zobowiązał się zapłacić wynagrodzenie na rzecz T.D. Po zakończeniu dzierżawy masztu T.D. zwrócił się do kontrahenta z żądaniem zapłaty wynagrodzenia. Ten zażądał jego obniżenia.
Ostatecznie sprawa trafiła do sądu. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo T.D. Stwierdził, że nie wykazał on w sposób należyty wysokości żądanej należności. Zdaniem sądu T.D. nie zaproponował kryteriów, które w sposób dostateczny pozwoliłyby dokonać wyliczenia wysokości czynszu. Sąd I instancji nie miał wątpliwości, że przed rozpoczęciem wykonywania umowy dzierżawy strony nie ustaliły wysokości czynszu za cały okres dzierżawy (wstępnie zawartej na okres 12 miesięcy). Wyrok ten zaskarżył T.D.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uznał racje T.D. Uchylił wyrok sądu I instancji i zasądził na rzecz T.D. dochodzoną kwotę.
UZASADNIENIE
Niezależnie od bezspornego faktu, że strony współpracowały ze sobą od kilku lat, nie można przyjąć, aby nawet w takich okolicznościach zawierały umowę dzierżawy, w ogóle nie ustalając wysokości wynagrodzenia. Czym innym jest bowiem ustalenie terminu płatności czynszu, który miał nadejść po zakończeniu umowy dzierżawy, a czym innym określenie jego wysokości. Należy przy tym wskazać, że – jak prawidłowo stwierdził sąd I instancji – przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Wynika to wprost z art. 693 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Umowa dzierżawy ma charakter odpłatny, a ustalenie wysokości czynszu jest jednym z istotnych postanowień tego kontraktu. Można stwierdzić, że w takiej sytuacji w ogóle nie doszłoby do zawarcia umowy dzierżawy, gdyby nie określono wysokości czynszu. Pozwany nie kwestionował czynszu za niesporny okres, co już samo w sobie wskazuje, że taki czynsz został ustalony. Słusznie zatem podnosi T.D., że z materiału dowodowego wynika jedynie, że nie doszło do ustalenia wynagrodzenia za sporny okres w wysokości innej niż wynikająca z obowiązującego cennika. Sąd Rejonowy bezpodstawnie zatem przyjął, że ustalony przez powoda cennik nie znajduje zastosowania w stosunkach między stronami.