Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie przystąpienia do opracowania zmian planu miejscowego. Miały one polegać m.in. na wprowadzeniu na terenie jednej z działek dodatkowej funkcji przemysłowej. W załączniku graficznym uwidocznione zostały granice obszaru podlegające zmianom. Czy uchwała ta jest zgodna z prawem?
Nie, uchwała nie jest zgoda z prawem, gdyż narusza art. 14 i 15 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: u.p.z.p.). Rolą uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego jest zakomunikowanie o wszczęciu właściwego procesu planistycznego oraz wyznaczenie, w załączniku graficznym, granic obszaru, jakiego ona dotyczy. Uchwała o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego nie może w swej treści zawierać jakichkolwiek innych dodatkowych uregulowań.
Wkroczenie w kompetencje
Działanie rady gminy stanowiło również wkroczenie w kompetencje organu wykonawczego gminy. Na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.z.p. to wójt gminy sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami odrębnymi. Uchwała o przystąpieniu do sporządzania planu (bądź o przystąpieniu do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) nie może w żaden sposób narzucać mu, w jakim zakresie ma sporządzić projekt zmian planu miejscowego.
Pogląd powyższy potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 17 marca 2011 r. (sygn. akt II SA/Gl 1238/10, www.orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym uznał, że na etapie przystąpienia do sporządzania planu (jego zmiany) nie można ustalać zakresu modyfikacji dotychczasowego planu miejscowego poprzez wskazanie, że na terenie objętym przyszłą zmianą planu wprowadzone zostanie inne przeznaczenie nieruchomości. Gliwicki sąd stwierdził także, że uchwała przesądzająca o zakresie zmiany ustaleń planu w sposób istotny narusza nie tylko art. 14 ust. 1 i ust. 2 u.p.z.p., lecz także art. 15 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p. Ten ostatni przepis stanowi, że dopiero plan miejscowy przesądza o przeznaczeniu poszczególnych terenów objętych planem.
Uchwała intencyjna
Podobnie orzekł WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 5 marca 2014 r. (sygn. akt II SA/Go 109/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). W orzeczeniu tym sąd wskazał, że treść uchwały ogranicza się wyłącznie do wszczęcia procedury planistycznej oraz określenia granic terytorialnych zamierzonych działań planistycznych. Jest to uchwała o charakterze intencyjnym, w zakresie, w jakim wyraża wolę organu stanowiącego gminy co do wszczęcia procedury planistycznej. Jej drugim elementem jest określenie granic obszaru objętego przyszłym planem. Nie można na etapie przystępowania do sporządzania (zmiany) planu miejscowego ustalać przeznaczenia terenu ani nawet formułować propozycji co do jego przeznaczenia.
Uchwałę w sprawie przystąpienia do opracowania zmian planu miejscowego podejmuje rada gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Podjęcie tej uchwały powinno być poprzedzone wykonaniem przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) analizy zasadności przystąpienia do sporządzania planu miejscowego i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium. Rolą uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia planu miejscowego jest wszczęcie właściwego procesu planistycznego oraz wyznaczenie – w załączniku graficznym – granic obszaru, jakiego dotyczyć będą ustalenia przyszłego planu (jego zmiany), a zatem określenie granic przyszłych działań planistycznych. Celem więc uchwały o przystąpieniu do sporządzenia (zmiany) planu miejscowego jest przede wszystkim odpowiednie określenie granic obszaru objętego planem (wyrok WSA we Wrocławiu z 17 stycznia 2012 r., sygn. akt II SA/Wr 828/11, Legalis nr 457527). Dlatego wójt, burmistrz lub prezydent miasta jako organ sporządzający projekt planu jest związany tymi ustaleniami w trakcie prowadzonej przez siebie procedury planistycznej. Nie może więc wkraczać w uprawnienia rady i zmieniać przebiegu ustalonych granic (por. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody opolskiego z 5 stycznia 2012 r., IN.VI.743.1.69.2011.AŁ, Legalis nr 706689).
Stwierdzenie nieważności
Naruszenie kompetencji przez organy gminy w trakcie procedury uchwalania zmiany planu miejscowego powoduje nieważność podjętych w jej trakcie uchwał. Zgodnie z art. 28 ust. 1 u.p.z.p. naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części. Jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały w sprawie studium lub planu miejscowego, stanie się prawomocne z powodu niezłożenia przez gminę w przewidzianym terminie skargi do sądu administracyjnego lub jeżeli skarga zostanie przez sąd odrzucona albo oddalona, czynności należy ponowić w zakresie niezbędnym do doprowadzenia do zgodności projektu studium lub planu z przepisami prawnymi (por. też wyrok WSA w Opolu z 6 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Op 290/2008, LexPolonica nr 2141798).
Podstawa prawna
Art. 14 ust. 1 i 2, art. 15 ust. 2 pkt 1, art. 28 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 199).