Posiadanie dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych otwiera możliwości ubiegania się o ciekawą i prestiżową pracę. W przypadku atrakcyjnych profesji wymagane jest pomyślne ukończenie aplikacji.

Studia prawnicze z pewnością nie należą do łatwych. Mimo to wiele młodych osób decyduje się na ich podjęcie. Absolwenci wydziałów prawa, nawet na trudnym obecnie rynku pracy, mają bowiem stosunkowo dużo możliwości wyboru karier zawodowych. Tak czy inaczej ich szanse na znalezienie zajęcia są w wielu przypadkach znacznie większe w porównaniu z absolwentami innych kierunków wyższych uczelni.

Po studiach do pracy
Ukończenie wyższych studiów prawniczych jest warunkiem wymaganym albo przynajmniej preferowanym w przypadku ubiegania się o pracę na wielu stanowiskach w administracji rządowej, w jednostkach samorządu terytorialnego, w firmach prywatnych czy też w innych podmiotach. Wystarczy przejrzeć ogłoszenia o pracę, żeby się o tym przekonać.

Taka sytuacja jest oczywiście korzystna dla osób kończących wydziały prawa. Wielu absolwentów chce bowiem jak najszybciej podjąć płatne zajęcie i zacząć zarabiać. Jak przyznaje pragnąca zachować anonimowość absolwentka jednego z uniwersytetów, po odebraniu dyplomu nie wszyscy absolwenci prawa mają ambicje, by robić aplikację. – Chcą iść do pracy, zarabiać, założyć rodzinę – mówi.

W przypadku jednak wielu zawodów uzyskanie dyplomu magistra prawa stanowi dopiero wstęp do dalszego planowania kariery. Trzeba jednocześnie zdawać sobie sprawę z tego, że droga do uzyskania odpowiednich uprawnień jest zazwyczaj dość długa i wymaga dodatkowego wysiłku. Najpierw należy m.in. dostać się na aplikację, a potem pomyślnie zdać egzaminy. Oto konkretne przykłady.

Zaufanie publiczne
Wielu absolwentów prawa marzy o tym, żeby zostać notariuszem. Warto pamiętać, że notariusz wykonujący swoje uprawnienia działa jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Natomiast czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. Tak wynika z ustawy – Prawo o notariacie. Ustawa ta określa również wymagania dla osób pragnących wykonywać ten zawód. Otóż na notariusza może być powołany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznawane w naszym kraju, odbył aplikację notarialną, złożył egzamin notarialny, a także ukończył 26 lat.

Notariusz wykonuje obowiązki w kancelarii notarialnej. Jednak może je realizować także w innym miejscu, jeżeli przemawiają za tym charakter danej czynności lub szczególne okoliczności.

Notariusz może prowadzić tylko jedną kancelarię. Przepisy ustawowe przewidują, że kilku notariuszy może prowadzić jedną kancelarię na zasadach spółki cywilnej lub partnerskiej. W takim jednak przypadku każdy z notariuszy dokonuje czynności notarialnych we własnym imieniu i ponosi za nie odpowiedzialność.

Warto podkreślić, że notariusza powołuje i wyznacza siedzibę jego kancelarii minister sprawiedliwości, na wniosek osoby zainteresowanej, po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej.

Radcowie prawni
Jedynie absolwenci prawa mogą wykonywać zawód radcy prawnego. Tak wynika z ustawy o radcach prawnych. Uprawnienia do wykonywania tej profesji następuje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. Na listę może być wpisany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznawane w naszym kraju, a także odbył w Polsce aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski.

Radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółkach. Mogą to być spółki cywilne, jawne, partnerskie, komandytowe lub komandytowo-akcyjne, w których są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w RP.

Zawód adwokata
Celem bardzo wielu osób kończących wydziały prawa jest to, żeby zostać adwokatem. Jednak również w przypadku tego zawodu na listę adwokatów może być wpisany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznawane w naszym kraju, a także odbył aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki.

Adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej. Przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej. Warto podkreślić, że adwokat nie może wykonywać zawodu, jeżeli m.in. pozostaje w stosunku pracy.

W sądach powszechnych
Młodzi prawnicy mogą również zostać sędziami sądów powszechnych. W tym przypadku mają zastosowanie przepisy ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z jej przepisami sędziów sądów powszechnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje prezydent, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Sędziowie sądów powszechnych są powoływani na stanowiska w sądach rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.

Młodzi absolwenci muszą jednak pamiętać, że na stanowisko sędziego sądu rejonowego może być powołany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł zawodowy magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznawane w naszym kraju, jest zdolny ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, ukończył 29 lat, złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski, ukończył aplikację sędziowską w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury lub pracował w charakterze asesora prokuratorskiego – co najmniej przez trzy lata przed wystąpieniem o powołanie na stanowisko sędziego.

Stosunek służbowy sędziego nawiązuje się po doręczeniu mu aktu powołania. Sędzia powinien zgłosić się w celu objęcia pierwszego stanowiska w ciągu czternastu dni od otrzymania aktu powołania.

Referendarze i asystenci sędziów
W sądach powszechnych są też inne stanowiska, o które mogą ubiegać się młodzi absolwenci studiów prawniczych. I tak np. w sądach rejonowych i okręgowych do wykonywania określonych czynności zatrudniani są referendarze sądowi i starsi referendarze sądowi.

Na stanowisko referendarza sądowego może być mianowany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra prawa lub zagraniczne uznawane w Polsce, ukończył 24 lata, a także ukończył aplikację ogólną prowadzoną przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub zdał egzamin sędziowski, prokuratorski, notarialny, adwokacki lub radcowski.

Nabór kandydatów organizuje się w drodze konkursu, który ma na celu wyłonienie kandydata o największej wiedzy i najwyższych umiejętnościach, predyspozycjach i zdolnościach ogólnych, niezbędnych do wykonywania obowiązków referendarza.

Natomiast na stanowisko starszego referendarza sądowego może być mianowany referendarz, który zajmował stanowisko referendarza sądowego przez co najmniej dziesięć lat, nie był karany za przewinienia dyscyplinarne i uzyskiwał pozytywne okresowe oceny.

Referendarz może przystąpić do egzaminu sędziowskiego po przepracowaniu trzech lat na stanowisku referendarza lub asystenta sędziego. Wniosek o dopuszczenie do egzaminu sędziowskiego referendarz zgłasza dyrektorowi Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury na miesiąc przed przeprowadzeniem egzaminu.

Asystent sędziego wykonuje czynności zmierzające do przygotowania spraw sądowych do rozpoznania oraz określonych czynności z zakresu działalności administracyjnej sądów. Na stanowisku asystenta sędziego może byś zatrudniony ten, kto ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w kraju oraz ukończył 24 lata.
Nabór kandydatów następuje w drodze konkursu, który ma na celu wyłonienie kandydata o największej wiedzy i najwyższych kwalifikacjach, predyspozycjach i zdolnościach ogólnych, niezbędnych do wykonywania obowiązków asystenta sędziego.

Sądy administracyjne
Absolwent prawa może szukać szansy na rozwój zawodowej kariery w sądach administracyjnych. Sądy te sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej.

Sędziów sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje prezydent, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Tak wynika z ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych.

Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego może być powołany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznawane w naszym kraju, ukończył 35 lat, pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, prezesa, wiceprezesa, starszego radcy lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem albo tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co najmniej dwa lata. Taka osoba powinna także wyróżniać się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej.

Natomiast do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego może być powołany ten, kto m.in. ukończył wyższe studia prawnicze, ukończył 40 lat oraz pozostawał co najmniej dziesięć lat na stanowisku sędziego, prokuratora, prezesa, wiceprezesa, starszego radcy lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza. Wymaganie ukończenia 40 lat nie dotyczy sędziego, który co najmniej przez trzy lata pozostawał na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Komornik wykonuje orzeczenia sądowe
Kolejnym zawodem dla prawników jest komornik. Wykonuje – generalnie – czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych.

Komornik prowadzi kancelarię komorniczą.
Na stanowisko komornika może zostać powołana osoba, która m.in. ukończyła wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskała tytuł magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznawane w naszym kraju, odbyła aplikację komorniczą, złożyła egzamin komorniczy, pracowała w charakterze asesora komorniczego co najmniej 2 lata, a także ukończyła 26 lat.
Niektóre z tych wymogów nie dotyczą osób, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką, radcowską lub notarialną i zdały wymagany egzamin, a także osób, które w okresie nie dłuższym niż sześć lat przed dniem złożenia wniosku o powołanie na stanowisko asesora komorniczego były zatrudnione co najmniej trzy lata na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego.

Ściganie przestępstw
Prokurator to kolejna profesja, w którym wymagane jest ukończenie wyższych studiów prawniczych. Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw.

Na prokuratora może być powołany ten, kto m.in. posiadania wykształcenie prawnicze, ukończył 26 lat, złożył egzamin prokuratorski lub sędziowski, pracował w charakterze asesora prokuratorskiego lub sądowego co najmniej rok albo odbył w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury okres służby przewidziany w przepisach o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.

Pożyteczna wiedza
Wymieniliśmy najważniejsze zawody, w których ukończenie wyższych studiów prawniczych jest warunkiem koniecznym albo co najmniej preferowanym. Oczywiście posiadanie dyplomu i wiedzy prawniczej jest pomocne w wielu innych sferach, jak chociażby przy prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Wiele formalności można wtedy wykonywać samodzielnie, podczas gdy inni, niemający takiej specjalistycznej wiedzy, muszą zwracać się o pomoc właśnie do prawników.