Prokuratoria Generalna – która jest de facto adwokatem Skarbu Państwa (SP) – skupi się na dużych i ważnych sprawach. Już niebawem nie będzie reprezentowała SP przed sądami w drobniejszych, rutynowych postępowaniach. Tak jak dotychczas będzie zastępować go w sprawach toczących się w pierwszej instancji przed sądem okręgowym, ale – co będzie nowością – tylko wtedy, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa 300 tys. zł (obecnie ten próg wynosi 75 tys. zł).
To najważniejsza zmiana proponowana przez Ministerstwo Skarbu Państwa w projekcie nowelizacji ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. z 2013 r. poz. 1150). Propozycje właśnie trafiły do konsultacji społecznych.
Jaki będzie efekt nowelizacji? Przede wszystkim prokuratoria zostanie odciążona od spraw niewielkiej wagi, głównie wszczynanych przez więźniów niezadowolonych z warunków za kratami. Ich roszczenia oscylują zwykle między 75 tys. zł a 300 tys. zł. Lawina tych spraw trafiła do prokuratorii w efekcie m.in. nowelizacji ustawy o prokuratorii z marca 2009 r., która rozszerzyła jej właściwość do wszystkich spraw przeciwko Skarbowi Państwa, rozpoznawanych w I instancji przez sądy okręgowe. Na nowelizację nałożył się także wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie minimalnej powierzchni celi – 3 mkw. na jednego osadzonego (wyrok z 26 maja 2008 r., sygn. akt SK 25/07). Spowodował on wyraźny wzrost liczby pozwów osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.
Początkowo zakładano, że w efekcie nowelizacji ustawy o prokuratorii z 2009 r. liczba nowych spraw wzrośnie najwyżej o ok. 1500 rocznie i będzie ich w ciągu roku trafiać ok. 3000. Tymczasem w rzeczywistości jest to ok. 4500 rocznie, z czego ok. 40 proc. to sprawy o nieskomplikowanym charakterze (głównie roszczenia osadzonych).
Niezależnie od zmiany, Prokuratoria będzie mogła w dalszym ciągu z urzędu przejąć w każdym stadium prowadzenie sporu, jeśli wymagać tego będzie ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa.
W projekcie zmieniono także zasady podejmowania przez radców PG dodatkowego zatrudnienia. Dotychczas mogą oni podejmować działalność naukową lub dydaktyczną. Po nowelizacji dodatkowe odpłatne zajęcie będzie wymagało zawsze uprzedniej pisemnej zgody prezesa prokuratorii. „Prezes prokuratorii otrzyma narzędzie prawne do skutecznego niedopuszczania do podejmowania przez radcę i starszego radcę takiego zatrudnienia i zajęcia, które jest niepożądane z punktu widzenia interesów Skarbu Państwa” – przekonują autorzy projektu.
Doprecyzowano także przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej radców prokuratorii.

1740 spraw sądowych wpłynęło do PG w 2007 r.

4330 spraw sądowych wpłynęło do PG w 2013 r.

Etap legislacyjny
Projekt w konsultacjach