Jeśli nasza nieruchomość jest pozbawiona dostępu do drogi publicznej wówczas możemy skorzystać z rozwiązania przewidzianego przez polskie prawo - tzw. służebności drogi koniecznej (jedna ze służebności gruntowych określonych w Kodeksie cywilnym). Kiedy ustanowienie takiej służebności jest możliwe?

Istotą instytucji służebności jest relacja pomiędzy tak zwaną nieruchomością władnącą, której właściciel korzysta ze służebności, a nieruchomością obciążoną, której właściciel zobowiązany jest do tolerowania służebności.

Na wniosek, za opłatą

Jak zatem relacja ta odnosić będzie się do ustanowienia służebności drogi koniecznej? Ten rodzaj służebności ustanawiać się będzie w przypadku, gdy właściciel nieruchomości pozbawiony jest dostępu do drogi publicznej. Droga dojazdowa wytyczana będzie zawsze na wniosek zainteresowanego i prowadzić będzie przez nieruchomości sąsiednie.

Ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem. Ponadto droga przeprowadzona musi być z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz, co niezwykle istotne, z jak najmniejszym obciążeniem gruntów przez które ma prowadzić.
Przesłanki ustanowienia drogi koniecznej:

• Nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej;
• Nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do zabudować gospodarskich;
• Dostęp do zabudować gospodarskich lub drogi publicznej jest nieodpowiedni (np. niebezpieczny).

Wniosek o ustanowienie służebności

Sprawy dotyczące wydania decyzji o ustanowieniu służebności drogi koniecznej odbywają się w postępowaniu nieprocesowym. Oznacza to, iż właściciel nieruchomości pragnący zapewnić sobie właściwy dojazd do swojej posesji powinien złożyć wniosek do właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości sądu rejonowego.
WAŻNE: Oprócz właściciela, z wnioskiem o ustanowienia służebności drogowej, mogą wystąpić również: użytkownik wieczysty, samoistny posiada nieruchomości, spółdzielnia produkcyjna, współwłaściciele nieruchomości.

Istotne jest, aby wypełniając wniosek o ustanowienie służebności uwzględnić w nim każdy podmiot, którego dotyczyć będzie postępowanie - czyli przede wszystkim właścicieli nieruchomości, przez które przebiegać ma wytyczona w przyszłości droga. Pamiętając o tym, iż służebność drogi koniecznej ustanawiana jest za wynagrodzeniem, warto we wniosku uwzględnić jego proponowaną wartość.

Opłata od wniosku jest stała i wynosi 200 zł.

Służebność drogi koniecznej może zostać ustanowiona na także mocy umowy stron. Wtedy droga sądowa jest zbędna