Radca prawny nie zaskarży uchwały samorządu w przedmiocie odmowy umorzenia kosztów postępowania dyscyplinarnego do sądu administracyjnego. Powinien z tym iść do Sądu Najwyższego- uznał Naczelny Sąd Administracyjny.
TEZA
Na podstawie przepisów szczególnych kontrolą sądów administracyjnych objęto działania organów administracji w zakresie spraw dyscyplinarnych dotyczących m.in. policjantów, strażaków, funkcjonariuszy Służby Więziennej, funkcjonariuszy celnych, rzeczoznawców majątkowych. Ale nie radców prawnych.
STAN FAKTYCZNY
Skarżący wniósł do sądu administracyjnego skargę na uchwałę Krajowej Rady Radców Prawnych (KRRP) w przedmiocie odmowy umorzenia kosztów postępowania dyscyplinarnego.
Jego zdaniem uchwała ta jest decyzją administracyjną. Nadto organ samorządu radcowskiego jest organem administracji publicznej, a kontrola sądowoadministracyjna działalności tychże organów wynika z art. 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)
W odpowiedzi KRRP stwierdziła, że sprawa o umorzenie należności okręgowej izby radców prawnych z tytułu kosztów postępowania dyscyplinarnego nie ma charakteru sprawy indywidualnej, rozstrzyganej w drodze decyzji administracyjnej, ale jest sprawą z zakresu stosunków wewnętrznych samorządu.
W tej sprawie nie znalazły zastosowania przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, ale regulacje wynikające z ustawy o radcach prawnych (Dz.U. z 1982 r. nr 19, poz. 145 z późn. zm.) i wewnętrznych przepisów samorządu zawartych w uchwałach tych organów.
WSA odrzucając skargę, wskazał, że odpowiedzialność dyscyplinarna radców została uregulowana w rozdziale 6 ustawy o radcach prawnych.
Żaden z przepisów tej ustawy nie poddaje kontroli sądu administracyjnego jakiegokolwiek stadium postępowania dyscyplinarnego w stosunku do radcy, czy też czynności zmierzających do uregulowania należności związanych z tym postępowaniem.
Stosownie do treści art. 622 ust. 1 tej ustawy od orzeczenia wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny w II instancji przysługuje stronom, ministrowi sprawiedliwości, rzecznikowi praw obywatelskich oraz prezesowi KRRP kasacja do Sądu Najwyższego. Z kolei art. 741 stanowi, że w sprawach nieuregulowanych do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania karnego.
Mężczyzna wniósł skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę. Wskazał, że ustawodawca objął niektóre podmioty możliwością wniesienia skargi do sądu administracyjnego, np. policjantów, funkcjonariuszy celnych, a jednocześnie niektóre podmioty, m.in. radców prawnych, możliwości takiej pozbawił.
Wynika to z faktu, że ustawa o radcach prawnych w sposób enumeratywny wymienia sytuacje, w których przysługuje skarga do sądu administracyjnego (art. 28 ust. 7, art. 31 ust. 2b, art. 33 ust. 8, art. 368 ust. 11, art. 37 ust. 4 ustawy o radcach prawnych).
Orzeczenie o kosztach postępowania dyscyplinarnego do tego katalogu nie należy. Jest zatem rzeczą niewątpliwą, że postępowania w sprawach dyscyplinarnych podlegają kognicji sądu administracyjnego tylko wtedy, gdy przepisy szczególne na to pozwalają.
W przepisach szczególnych kontrolą taką objęto m.in. policjantów, strażaków, funkcjonariuszy Służby Więziennej, funkcjonariuszy celnych, rzeczoznawców majątkowych. Z kolei w sprawach dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej radców prawnych sprawy te objęte zostały właściwością SN (art. 622 ust. 1 ustawy o radcach prawnych).
W konkluzji stwierdzono, że skoro postępowanie dyscyplinarne prowadzone w stosunku do radcy prawnego nie podlega kontroli sądów administracyjnych, to także uchwała o odmowie umorzenia kosztów w tym zakresie nie podlega kontroli sądu.
Stąd też skarga dotycząca postępowania dyscyplinarnego uregulowanego w ustawie o radcach prawnych jest niedopuszczalna.
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 lutego 2014 r., sygn. akt II GSK 198/14

Rozstrzygnięcia dyscyplinarne

Przepisy rozporządzenia regulującego zasady i tryb postępowania dyscyplinarnego w odniesieniu do radców prawnych przewidują dwie formy rozstrzygnięć zapadających w tym postępowaniu: postanowień i orzeczeń. Kasacja może być wnoszona tylko w odniesieniu do orzeczeń WSD, więc kasację wniesioną od postanowienia pozostawia się bez rozpoznania jako niedopuszczalną z mocy ustawy (postanowienie SN, sygn. akt SDI 30/06).
KOMENTARZ EKSPERTA
Granice właściwości sądów

W każdej sprawie powinien być zapewniony stronom dostęp do sądu, nie oznacza to jednak, że możemy przyjąć domniemanie właściwości sądów powszechnych we wszystkich sprawach. Określenie granic podziału zadań między sądami administracyjnymi i powszechnymi oraz konsekwentne ich przestrzeganie powinno zapobiegać powstawaniu sporów kompetencyjnych między tymi sądami. Granice właściwości sądów administracyjnych określiła konstytucja w art. 175 ust. 1 i art. 184. Ustawa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi określa pojęcie sprawy sądowoadministracyjnej (art. 1) oraz normuje właściwość sądów administracyjnych (art. 3–5). Kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne dopuszczalna jest również w zakresie decyzji i innych aktów administracyjnych. Dotyczy to m.in. spraw dyscyplinarnych oraz tych ze stosunków służbowych, gdy wynika to z przepisów ustaw szczególnych. Jednak nie dotyczy to radców prawnych. Zgodnie bowiem z art. 622 ust. 1 ustawy o radcach prawnych od orzeczenia wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny w II instancji przysługuje stronom kasacja do SN. Nie można więc zaakceptować poglądu radcy skarżącego uchwałę OIRP w przedmiocie odmowy umorzenia kosztów postępowania dyscyplinarnego, że podlega ona kontroli sądowoadministracyjnej. W orzecznictwie i doktrynie obowiązuje reguła, iż o obciążaniu obwinionego kosztami postępowania orzeka właściwy sąd kończący sprawę w danej instancji. W odniesieniu do postępowania dyscyplinarnego radcy prawnego jest nim SN.