W dzisiejszych czasach każdy jest fotografem. Telefony czy tablety wyposażone w coraz lepszej jakości urządzenia w zupełności potrafią zaspokoić potrzebę zatrzymania chwili na cyfrowym obrazku. Czy zawsze jednak fotografowanie i publikowanie zdjęć będzie zgodne z prawem? Dowiedz się, jak fotografować, by uniknąć nieprzyjemności związanych z naruszeniem wizerunku czy praw autorskich.

Od 15 marca 2014 r. na Węgrzech obowiązywać zaczęło kontrowersyjne prawo, które ponownie wywołało dyskusję na temat wykorzystania wizerunku osób znajdujących się na fotografiach. Zgodnie z nim fotograf chcący wykonać zdjęcie musi uzyskać zgodę każdej osoby znajdującej się w obrębie wykonanego kadru.
Polskie przepisy, póki co, są mniej rygorystyczne. Zgodnie bowiem z art. 81 pkt 2 prawa autorskiego, jeśli dana osoba nie stanowi głównego tematu fotografii, nie jest konieczne uzyskiwanie zgody na rozpowszechnianie jej wizerunku.

Dozwolone zatem będzie przede wszystkim rozpowszechnianie fotografii krajobrazów z widocznymi postaciami ludzkimi (np. sztafaż), osób na imprezach publicznych czy zgromadzeniach. Tutaj jednak kwestia legalności nie będzie zależeć od ilości osób znajdujących się na zdjęciu, lecz od relacji portretowanej osoby do treści wykonanego zdjęcia. Wydaje się zatem, że osoby biorące udział w zgromadzeniach publicznych, niosące transparenty czy skandujące hasła, godzą się na rozpowszechnianie swojego wizerunku.

Bez uzyskanej zgody możemy również rozpowszechniać wizerunek osób, jeśli fotografię wykonano w związku z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, a w szczególności politycznych, społecznych czy zawodowych.

Osobom publicznym przysługuje węższy zakres ochrony sfery życia prywatnego w porównaniu ze zwykłymi obywatelami

Dowiedz się, jak prawo chroni Twój wizerunek >>

Rób lecz nie rozpowszechniaj

Przestrzeń publiczna oraz prywatna są sferami, w których fotografowanie nie jest ograniczone. Zdjęcia możemy robić zarówno w centrach handlowych, na ulicy czy na prywatnych przyjęciach u naszych znajomych. Pamiętać należy natomiast, że swoboda wykonywania fotografii nie jest równoznaczna z legalną ich publikacją i rozpowszechnianiem. W tym przypadku należy mieć na uwadze możliwość naruszenia dóbr osób znajdujących się na zdjęciach, co może wiązać się z przykrymi dla nas konsekwencjami.

Samo wykonanie zdjęcia człowieka w sytuacji intymnej może być uznane przez zainteresowanego za naruszenie dóbr osobistych. Osoba widniejąca na fotografii ma prawo żądać jej usunięcia, a w przypadku publikacji, domagać się zadośćuczynienia

Jak zachować się powinniśmy w momencie, gdy przed naszymi oczami znajdzie się tabliczka „zakaz fotografowania”? Co do zasady, ostrzeżenia tego typu stanowią jedynie wyraz woli czy też prośby wyrażonej przez umieszczającego. Jeśli jednak zostanie nam zwrócona uwaga i uprawniona osoba poprosi nas o opuszczenie konkretnego miejsca, należy jej posłuchać, gdyż oskarżeni możemy zostać o naruszanie miru domowego określonego w art. 193 Kodeksu karnego.

Bezwzględnie wiążące zakazy fotografowania mogą obowiązywać np. na przejściach granicznych czy w bazach wojskowych

Sztuka na zdjęciach

Zgodnie z przepisami prawa autorskiego twórcy utworu przysługuje wyłączne prawo do korzystania i rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji. Przewidziane zostały jednak pewne wyjątki. Możliwy jest bowiem dozwolony użytek chronionych utworów. W jaki sposób zatem wykorzystać możemy cudze utwory wykonując fotografie?

Możemy rozpowszechniać zdjęcia, które zawierają cudze utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku. Oznacza to, że publikowane przez nas fotografie mogą zawierające formy sztuki pasujące do przytoczonego wyżej opisu.

W momencie jednak, gdy na zdjęciu przedstawiony zostanie jedynie czyjeś dzieło, nie można wskazywać siebie jako autora wykonanej fotografii ani rozpowszechniać go np. w formie plakatu powstałego z wykonanego zdjęcia. Wykonana przez nas fotografia stanowić będzie jedynie rejestrację cudzego utworu.

Wystarczy link internetowy, aby naruszyć czyjeś dobra osobiste >>