W spółce jawnej istnieją zwykle silne więzi i zaufanie między wspólnikami. W pewnych zaś sytuacjach pożądane jest zapewnienie stałego składu osobowego spółki. Czy dopuszczalne jest wykluczenie możliwości wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej?



Spółkę jawną można zawiązać na czas określony (np. realizacji projektu) bądź na czas nieokreślony. Niedopuszczalne jest całkowite wyłączenie możliwości wystąpienia wspólników ze spółki, która zawarta została na czas nieokreślony. Zgodnie z brzmieniem art. 61 par. 1 k.s.h., jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Istnieje jednak możliwość modyfikowania terminów wypowiedzenia określonych w przepisach. Wspólnicy mogą wprowadzić do umowy spółki dłuższy bądź krótszy okres wypowiedzenia umowy, a także postanowić o niemożliwości wypowiedzenia umowy spółki w ciągu pierwszych kilku lat jej działalności, określając jednocześnie zasady wypowiedzenia po upływie tego czasu.
Jeśli wspólnicy planują zawiązanie spółki jawnej wyłącznie dla realizacji określonego celu, to mogą zawrzeć umowę spółki jawnej na czas oznaczony. Upływ terminu, na który spółkę zawiązano, nie spowoduje jej automatycznego rozwiązania, jeżeli za zgodą wszystkich wspólników spółka będzie nadal prowadziła swoją działalność. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisami art. 59 k.s.h., umowa spółki będzie uważana za przedłużoną na czas nieoznaczony. Zależnie od potrzeb i oczekiwań wspólników istnieje również możliwość wypowiedzenia umowy spółki zawartej na czas określony. Jest to dopuszczalne, jeżeli umowa spółki zawiera wyraźne postanowienia pozwalające na wypowiedzenie umowy oraz określa okoliczności, w których może to nastąpić.
Zasady wypowiadania umowy spółki można określić już w momencie jej zawiązywania, ale nie ma również przeszkód, aby wprowadzić dogodne dla wspólników zmiany w trakcie jej funkcjonowania. Do zmiany umowy spółki jawnej będzie wymagana zgoda wszystkich jej wspólników, chyba że co innego wynika z jej zapisów.
Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu