Uporczywe nękaniedo tej pory nie było karalnew polskim porządku prawnym. Ministerstwo Sprawiedliwości po analizie badań na temat tego zjawiska przygotowało przepisy dotyczące penalizacji stalkingu.

Definicja Stalkingu przyjęta przez Centrum Badań nad Stalkingiem w Polsce to rozmowy telefoniczne, wysyłanie sms-ów, listów i e-maili; groźby, zachowania agresywne, śledzenie, nękanie, obserwowanie i szkodzenie. Zachowania te przyjmują charakter ciągły,powodują strach i skrępowanie. Powtarzające się naprzykrzanie drugiej osobie wbrew jej woli poprzez śledzenie i obserwowanie, odbiera poczucie bezpieczeństwa i powoduje dyskomfort psychiczny, oraz fizyczny.

Konsekwencje stalkingu są poważne. Z danych zgromadzonych na podstawie badań Osservazione Nazionale dello Stalking (Narodowe Obserwatorium ds. Stalkingu we Włoszech – O.S.N 2006) w ciągu trzech lat (2003-2005) około 10% dokonanych zabójstw poprzedzonych było czynami rozpoznawanymi jako stalking.

Karalność stalkingu na świecie

W Polskim systemie prawnym zjawisko to do tej pory nie jest jeszcze uregulowane ani w prawie karnym, ani w przepisach prawa cywilnego. Na świecie- w Stanach Zjednoczonych, Anglii, Niemczech , czy Holandia powstały oddzielne zapisy w kodeksie karnym dotyczące nękania. We Włoszech nowelizacją z kwietnia 2009 roku stalking został wprowadzony do kodeksu karnego. Jednakże włoski sąd kasacyjny w dniu 1 lipca 2010 roku wydał kontrowersyjny wyrok stwierdzający, iż "nękanie za pomocą e-maili nie jest przestępstwem posiadającym znamiona stalkingu."

Pomocne przepisy

Ofiary stalkingu, których dobra osobiste zostały naruszone, w razie poniesienia szkód materialnych związanych z prześladowaniem, mogą żądać świadczeń odszkodowawczych od nękającej ich osoby na podstawie art. 24 k.c kodeksu cywilnego.

Mogą ewentualnie powołać się na art. 107 Kodeksu wykroczeń. Zgodnie z jego brzmieniem: "kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1,5 tys. zł albo karze nagany".

Co 10 ofiarą stalkingu

Jednak po przeprowadzeniu przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości w 2009 roku badania okazało się, że około 10 % osób z badanej 10-tysięcznej grupy było dotkniętych działaniami stalkerów i obawiało się o swoje bezpieczeństwo.

Prawie 90 % respondentów IWS opowiedziałało się również za karaniem uporczywego nękania, a jedynie co 20 osoba była temu przeciwna.

Coraz większy zakres zjawiska, oraz raport IWS skłoniły Ministerstwo do opracowania wraz z Komisją Prawa Karnego przepisów, dzięki którym uporczywe nękanie będzie karalne.

Do 3 lat za natarczywe telefony

Zgodnie z proponowanym przepisem kto będzie nękał inną osobę doprowadzając do odczuwania strachu, czy też naruszając jej prywatność będzie podlegał karze pozbawienia wolności do 3 lat. Ważną przesłanka karalności tego czynu jest jego uporczywość.

Taka sama kara ma być przewidziana dla tego kto złośliwie wykorzystuje dane osobowe innej osoby celem narażenia jej na szkodę materialną lub osobistą.

Zdarza się, że osoba doświadczająca stalkingu przez dłuższy czas podejmuje próby samobójcze. Taka sytuacja ma również być uregulowana w KK, poprzez nałożenie kary pozbawiania wolności od 2 do 12 lat na sprawcę, który swoim zachowaniem doprowadził do targnięcia się pokrzywdzonego na własne życie.

Stalking będzie przestępstwem wnioskowym, czyli jego zgłoszenie będzie uzależnione od woli pokrzywdzonego.

Projekt ma trafić do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych, następnie jesienią zajmie się nim Sejm, co daje realną szansę, że wkrótce stalkerzy przestaną być bezkarni.

Anna Sergiej

Zobacz także: