Zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci, większa ochrona ofiar przemocy, oraz profilaktyka przeciwdziałania przemocy-to główne założenia nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy, która zaczęła obowiązywać w dniu 1 sierpnia 2010 roku.

Większa pomoc dla ofiar przemocy w rodzinie, izolacja sprawców oraz rozwój profilaktyki zapobiegania przemocy, tworzenie zespołów interdyscyplinarnych działających na rzecz walki z przemocą w rodzinie – to najważniejsze kwestie, które są uregulowane w nowelizacji z dnia 10 czerwca 2010 roku, kiedy uchwalono ostateczny tekst ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku.

Przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej-czytamy w preambule nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy rodzinie. Do zadań władz publicznych należy natomiast zapewnieni obywatelom równego traktowania, poszanowania ich praw i wolności, jak również zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy.

Zakaz bicia dzieci

Nowelizacja wprowadziła zapis do Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego zakazujący stosowania kar cielesnych, zadawania cierpień psychicznych i innych form poniżania dziecka.

W razie złamania tego zakazu pracownik socjalny może podjąć interwencję polegającą na odebraniu dziecka z rodziny i umieszczenia u innej niezamieszkującej wspólnie osoby z rodziny, a jeśli jest to niemożliwe - w rodzinie zastępczej bądź placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Odebranie dziecka tylko w wyjątkowych sytuacjach

Należy jednak pamiętać, że interwencja taka podjęta w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa może być przeprowadzona jedynie w szczególnych sytuacjach, w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka i w związku z przemocą w np. gdy opiekunowie są nietrzeźwi.

Decyzje tą pracownik socjalny może podjąć wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem medycznym lub pielęgniarką. Do jego obowiązków należy niezwłoczne-najpóźniej do 24 godzin powiadomienie sądu opiekuńczego o odebraniu dziecka.

Rodzice, opiekunowie prawni, lub faktyczni mogą złożyć zażalenie do sądu opiekuńczego na odebranie dziecka, w którym mogą się domagać zasadności i legalności tej decyzji, oraz jej prawidłowego wykonania.

Zgonie z punktem 3 art.12 b Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie- nie później niż w ciągu 24 godzin. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym, od których dziecko zostało odebrane.

Większa pomoc dla ofiar

Osoby dotknięte przemocą będą mogły domagać się udzielenia bezpłatnej pomocy, w szczególności:

-poradnictwa medycznego i psychologicznego,

-ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez możliwość odizolowania sprawców, od ofiar przemocy.

-zapewnienia schronienia w ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,

- zapewnienie pomocy w uzyskaniu mieszkania, dla osoby zamieszkującej ze sprawcę przemocy w rodzinie.

Bezpłatna obdukcja



Począwszy od 1 sierpnia 2010 roku ofiary dotknięte przemocą w rodzinie będą mogły uzyskać bezpłatne zaświadczenie lekarskie, którego celem jest ustalenie przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała powstałych na skutek przemocy. Będzie mógł je wydać lekarz pierwszego kontaktu bądź lekarz pełniący ostry dyżur w szpitalu. Do tej pory bezpłatna obdukcja wykonywana była tylko na wniosek prokuratora.

Przymusowa edukacja sprawców przemocy


Sprawcy przemocy w rodzinie będą mieli obowiązek uczestniczyć w programach korekcyjno-edukacyjnych, nawet jeśli nie wyrażą na to zgody. Ponadto sąd będzie mógł zakazać sprawcy zbliżania się do pokrzywdzonych, kontaktowania się z nimi oraz nakazać opuszczenie lokalu.

Nadzór i kontrolę nad zadaniami samorządowymi w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie powierzono wojewodzie.






Zespoły ds. przeciwdziałania przemocy


Do obowiązków wójtów, burmistrzów albo prezydentów miast ma należeć powoływanie zespołów interdyscyplinarnych, które będą zajmować się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. W skład zespołu wejdą przedstawiciele: pomocy społecznej, komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia oraz organizacji pozarządowych. Jego członkiem będzie także kurator sądowy.

W czasie przygotowywania ustawy premier Donald Tusk spotykał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy wobec dzieci (m.in. ze Stowarzyszeniem na rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia, Fundacją Dzieci Niczyje, Fundacją Mederi, Stowarzyszeniem Damy Radę). Projekt nowelizacji tej ustawy został przyjęty przez Radę Ministrów 3 lutego 2009 r. Sejm uchwalił ją 10 czerwca 2010 r. Za przyjęciem ustawy było 269 posłów, 158 było przeciw, sześcioro wstrzymało się od głosu.






Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw.

Anna Sergiej

Zobacz także:

Pozwy zbiorowe-pomoc w dochodzeniu roszczeń

Kara pozbawienia wolności za stalking

Poprawa sytuacji pokrzywdzonych