Już po raz dziewiąty w Polsce obchodzony jest Dzień Ofiar Przestępstw.Przypada on w dniu 22 lutegoi rozpoczyna coroczny Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw. Idea ta powstała w 2000 roku w Ministerstwie Sprawiedliwości. W związku z tym wydarzeniem, resort będzie gościł m.in. Jaapa Smita – Prezydenta Victim Support Europe z Holandii oraz Thomasa Mrodzinsky – sędziego Sądu Krajowego w Chemnitz w Niemczech.

Międzynarodowy Dzień Ofiar Przestępstw obchodzonym w dniu 22 lutego. W Polsce ten dzień jest również ustanowiony Dniem Ofiar Przestępstw na mocy ustawy z dnia 12 lutego 2003 roku o ustanowieniu 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw (Dz.U. nr 59 poz. 517).

Międzynarodowa konferencja

W dniu 19 lutego odbyła się uroczysta konferencja, w której udział wzięli przedstawiciele władz państwowych, wymiaru sprawiedliwości oraz innych resortów, a także reprezentanci samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych zaangażowanych w działania na rzecz pokrzywdzonych przestępstwem. Hasłem tegorocznej konferencji było - Interdyscyplinarne działania w kształtowaniu systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. Zaproszenie Ministerstwa Sprawiedliwości przyjęli także goście zagraniczni. Swoje wystąpienie miał Jaap Smit – Prezydent Victim Support Europe z Holandii, który jest jednocześnie prezesem Europejskiej Organizacji działającej na rzecz ofiar przestępstw.

Jaap Smit wskazał m.in. zadania jakie stroją przed Państwami UE odnośnie przestrzegania praw ofiar przestępstw. Mówił przede wszystkim o pełnej implementacji przepisów unijnych chroniących ofiary oraz o stworzeniu w każdym kraju specjalnej organizacji wspierającej pokrzywdzonych na każdym etapie postępowania karnego. Jasno nakreślił także cztery najważniejsze potrzeby pokrzywdzonych.

- Jest to po pierwsze szacunek, po drugie udzielenie pomocy w odzyskaniu sił do powrotu do normalnego życia, po trzecie wykrycie i ukaranie sprawcy przestępstwa zaś po czwarte uzyskanie kompensaty doznanej krzywdy- powiedział Jaap Smit.

Działania legislacyjne MS w zakresie prawa ofiarprzestępstw

W celu poprawy sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwem w Departamencie Wykonania Orzeczeń i Probacji zostały podjęte działania legislacyjne mające na celu nowelizację ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, nowelizację kodeksu karnego, kodeksu karnego wykonawczego oraz ustawy Prawo ochrony środowiska poprzez utworzenie nowej instytucji Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej a także nowelizację KK, przepisów wprowadzających KK oraz ustawy Kodeks postępowania karnego, w zakresie handlu ludźmi. Pierwszy z projektów w dniu 20 stycznia 2009 roku trafił do Sejmu. Proponowane zmiany to m.in. rozszerzenie kręgu pokrzywdzonych uprawnionych do kompensaty, rozszerzenie zakresu świadczeń uprawniających do uzyskania kompensaty, zmiana właściwości miejscowej sądu, szerszy krąg pomiotów uprawnionych do kompensaty, solidarna odpowiedzialności sprawców w roszczeniach regresowych.

Zmiany w prawie mają doprowadzić także do zdefiniowania pojęcia handlu ludźmi oraz niewolnictwa.

Działania finansowane ze środków unijnych

W zakresie działań , których koszt zostanie pokryty z funduszy unijnych, znajduje się np. opracowanie i dystrybucja informatora dla osób pokrzywdzonych przestępstwem, przeprowadzenie kampanii społecznej informującej o prawach przysługujących osobom pokrzywdzonym. W zakresie działań znajdzie się także przeprowadzenie w 2009 roku kampanii społecznej informującej o prawach przysługujących pokrzywdzonym, w której wykorzystane zostaną billboardy, spoty telewizyjne i radiowe. Zorganizowana zostanie też międzyanrodowa konferencja poświęcona popularyzacji alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów w postępowaniu karnym. Realizowany będzie Projekt "Sieci Pomocy Ofiarom Przestępstw" finansowany ze środków programu Komisji Europejskiej "Zapobieganie i Zwalczanie Przestępczości 2007". Projekt zakłada realizację takich działań jak stworzenie wspomnianej Sieci Pomocy, organizacja interdyscyplinarnych szkoleń dla grup zawodowych zaangażowanych w pracę z osobami pokrzywdzonymi przestępstwem czy też organizacja wizyt studyjnych w państwach partnerskich projektu.

Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw

Podobnie jak w latach ubiegłych, w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości obchody polegać będą na zorganizowaniu akcji informacyjnych dla osób pokrzywdzonych przestępstwem. W niektórych sądach rejonowych, z powodu niewielkiej liczby podmiotów sektora pozarządowego działających na terenie ich właściwości, do akcji zostały włączone organizacje samorządowe zajmujące się pomocą pokrzywdzonym, jak również sędziowie, asesorzy sądowi, kuratorzy oraz asystenci sędziów. Celem ułatwienia rozpowszechniania informacji na temat tegorocznej akcji Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało do sądów i prokuratur plakaty okolicznościowe. Informacje o dyżurach będą zamieszczone w mediach lokalnych i ogólnokrajowych. Ponadto, w dniu 22 lutego 2009 roku, tj. w Międzynarodowym Dniu Ofiar Przestępstw, Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza uruchomić stronę internetową www.pokrzywdzeni.gov.pl, która stanowić ma źródło informacji o polskim systemie prawnym, jak również dostępnych formach pomocy pokrzywdzonym przestępstwem. Na stronie ukażą się informacje na temat projektu: „Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw”, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu „Zapobieganie i Zwalczanie Przestępczości 2007”, w ramach którego utworzone zostały „Ośrodki Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem” oraz „Informator dla pokrzywdzonego”, który stanowić będzie bezpłatny dostęp do podstawowych informacji prawnych oraz zbiór praktycznych porad dotyczących praw przysługujących pokrzywdzonym przestępstwem.

Dotychczasowa formuła obchodów "Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw" zostanie w tym roku rozszerzona poprzez włączenie do współpracy podmiotów z sektora pozarządowego. Po raz pierwszy w sądach dyżury będą pełnili wspólnie specjaliści- psychologowie, pedagodzy, pracownicy socjalni oraz inne osoby z instytucji pozarządowych oraz sędziowie, aplikanci sądowi, kuratorzy sądowi czy też aplikanci kuratorscy.

Katarzyna Rychter

Zobacz także:

Videorelacja z konferencji