Problem znaczenia etyki prawniczej nie należy do teoretycznych, akademickich debat, lecz odzwierciedla autentyczne dylematy i problemy towarzyszące wykonywaniu zawodów prawniczych- powiedział radca prawny Andrzej Kalwas, były dziekan OIRP w Warszawie podczas konferencji nt. „Zasady etyki zawodów prawniczych u progu XXI wieku”.

Podczas pierwszej z cyklu „Konferencji Trzech Dziekanów”, która odbyła się w dniu 16 kwietnia 2012 roku w OIRP w Warszawie, omówiona została problematyka związana z obecnym stanem regulacji w zakresie zasad etyki i ich wpływu na funkcjonowanie przedstawicieli prawniczych zawodów zaufania publicznego na rynku.

-Etyka jest bardzo ważnym tematem dla radców prawnych. Jest kompasem, który pokazuje w którą stronę mamy iść – powiedział Maciej Bobrowicz, Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych w wystąpieniu inaugurującym konferencję.

Z kolei jak podkreślił Michał Stępniewski Dziekan OIRP w Warszawie ważne żeby etyka nadążała za zmianami rzeczywistości. Prace nad nią muszą trwać nieustannie, gdyż inaczej możemy mieć problem z Naszą samorządnością.

Jak dodał Dariusz Śniegocki były dziekan OIRP w Warszawie zasady etyki są jednym z nieodzownych atrybutów zawodów zaufania publicznego.

Zobacz: Dyskusje nad ''Projektem Kodeksu Etyki Adwokackiej'' trwają

Etyka konfrontowana z rynkową rzeczywistością

- Skomplikowana rzeczywistość, w której prawnikom przychodzi uprawianie ich zawodu nie ułatwia rozwiązywania etycznych dylematów - powiedział radca prawny Andrzej Kalwas.

-Sfera naszego zachowania warunkowanego wrażliwością etyczną ulega często marginalizacji na rzecz skuteczności i zwiększenia konkurencyjności – dodał.

-Studia prawnicze pomijają w swych programach wykłady poświęcone zagadnieniom etycznym, a rozwój prawniczych specjalizacji, praktycznej i teoretycznej wiedzy z zakresu poszczególnych dziedzin prawa nie może prowadzić do marginalizowania tego, co jest nieodłącznym komponentem związanym z wykonywaniem każdego zawodu prawniczego – podkreślił Andrzej Kalwas. I jak dalej wskazał nie można, bowiem być naprawdę dobrym prawnikiem bez zrozumienia znaczenia i roli zasad przyzwoitego postępowania.

Zobacz: Projekt Kodeksu Etyki Adwokackiej

Czy zawód zaufania publicznego może istnieć bez zasad etyki?

Na początku konferencji uczestnicy postawili sobie m.in. pytanie czy zawód zaufania publicznego może istnieć bez zasad etyki? W opinii radcy prawnego Zenona Klatki byłego Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych, każdy zawód zaufania publicznego musi mieć wykreowane przez siebie zasady etyki i bez takowych nie może funkcjonować. Na poparcie swojej tezy przywołał szereg argumentów.

Po pierwsze, jak podkreślił art. 17 Konstytucji, daje ustawodawcy możliwość powołania samorządu zawodu zaufania publicznego, który ma sprawować pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu. W opinii panelisty przez należyte wykonanie zawodu należy rozumieć działanie uwzględniające zarówno ustawowe reguły postępowania jak i etykę zawodową. W tym kontekście wskazał także, iż istnienie takich reguł etycznych umożliwia pociąganie do samorządowej odpowiedzialności dyscyplinarnej - która też jest istotną cechą zawodu zaufania publicznego.

Ponadto w opinii Zenona Klatki, jeżeli prawnicy nie chcą aby świadczona przez nich usługa prawnicza była wyłącznie standardową usługą rynkową to muszą poprzeczkę wymagań umieścić wyżej. - Przyjmujemy więc jako wzorce naszych zachowań nie tylko zgodność z przepisami prawa ale i dobre obyczaje oraz godność zawodu – podkreślił.

W swoim wystąpieniu wskazał także na niespójność obowiązującego w Polsce systemu świadczenia pomocy prawnej, czego konsekwencją jest świadczenie usług prawniczych nie tylko przez przedstawicieli zawodów zaufania publicznego, ale również przez prawników działających wyłącznie na podstawie ustawy o działalności gospodarczej, nie posiadających specjalistycznego i zweryfikowanego przygotowania zawodowego ani też etyki zawodowej –ocenił.

I właśnie taka sytuacja w opinii panelisty jest argumentem za tym by świadczenie usług prawniczych przez radców prawnych i adwokatów wyróżniało się właśnie tym, iż stanowi ono wykonywanie zawodu zaufania publicznego i podlega zasadom etyki zawodowej oraz postępowaniu dyscyplinarnemu.

-Tylko to bowiem może stanowić hamulec dla barbarzyńskich zachowań konkurencyjnych – uważa Zenon Klatka.

Kolejnym argumentem, który wskazał jest także fakt, iż do zawodu radcy prawnego bądź adwokata zostali dopuszczeni ludzie z wykształceniem prawniczym, ale bez przygotowania w zakresie etyki. -Obowiązani są oni dostosować się do reguł wykonywania zawodu i jego zasad etycznych – z którymi nie mieli często okazji się zapoznać – zaznaczył panelista. To samorząd, wymagając od nich odpowiedniego szkolenia i stosując sankcje za nie przestrzeganie tych reguł i zasad jest gwarantem obowiązywania w środowisku radcowskim jednolitych reguł gry – podkreślił Zenon Klatka.

Uczestnicy konferencji byli zgodni, iż etyka zawodowa dla prawników jest potrzebna, a debata w tym zakresie ma niebagatelne znaczenie.

Paulina Szewioła

Zobacz także:

Zmiany w Kodeksie Etyki Adwokackiej

Etyka zawodów prawniczych kontra moralność prawnika