Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zasadności stosowania wobec adwokata przez prokuratora środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu.

Wystąpienie RPO do Ministra Sprawiedliwości w sprawie stosowania wobec adwokata przez prokuratora środka zapobiegawczego na podstawie art. 276 k.p.k. związane jest z uprzednim wnioskiem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka z dnia 25 stycznia 2011 r.

Postulat wyłącznego uprawnienia sądu

RPO podnosi, iż zasadnym wydaje się rozważenie wprowadzenia do kodeksu postępowania karnego rozwiązania, zgodnie z którym w odniesieniu do osób wykonujących zawody wskazane w art. 180 § 2 k.p.k. wyłącznie sądowi przysługiwałoby prawo do stosowania przedmiotowego środka zapobiegawczego. Szczególny charakter funkcji lekarza, adwokata, dziennikarza, notariusza, radcy prawnego, doradcy podatkowego oraz zaufanie społeczne do powierzonych im czynności i wiadomości, przesądziły o wyodrębnieniu tych zawodów w art. 180 § 2 k.p.k. regulującym kwestię zwolnienia z zachowania tajemnicy zawodowej.

Zdaniem RPO stosowanie środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu może mieć negatywny wpływ na interes osób trzecich. Osoby te bowiem zostają narażone na nagłą i nieprzewidzianą utratę możliwości skorzystania z pomocy tych podmiotów. RPO podnosi iż w wypadku art. 276 k.p.k., podobnie jak w sytuacji tajemnic zawodowych z art. 180 § 2 k.p.k., dochodzi do kolizji dwóch wartości społecznych w postaci prawa do swobody wykonywania zawodu, działalności gospodarczej z prawem Państwa do realizacji zasady trafnej reakcji karnej, czy ustalenia prawdy materialnej, czemu dana osoba mogłaby się przeciwstawiać. Zdaniem RPO konflikt ten powinien być rozwiązany przez sąd, a nie prokuratora.

Pismo skierowane uprzednio przez HFPC do RPO zawierało wniosek Fundacji o rozważenie skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności art. 276 k.p.k. w zakresie w jakim pozwala na zawieszenie w wykonywaniu zawodu adwokata (ew. radcy prawnego, będącego obrońcą w sprawach o wykroczenia) z powodu podejmowania czynności w zakresie pełnomocnictwa na etapie postępowania przygotowawczego z art. 17 Konstytucji RP, art. 42 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 45 Konstytucji RP.

RO/ źródło: HFPC

Zobacz także:

RPO w sprawie opłaty egzekucyjnej

RPO podważa konstytucyjność przepisów prowadzących do dożywotniego pozbawienia komorników prawa wykonywania zawodu