Naczelna Rada Adwokacka stoi na stanowisku braku potrzeby tworzenia nowego zawodu regulowanego - doradcy prawnego - wobec ustawowego i faktycznego otwarcia dostępu do zawodu adwokata, radcy prawnego, notariusza oraz reformy zasad dostępu do zawodu sędziego i prokuratora. Ustawa o państwowych egzaminach prawniczych stała się pretekstem do wprowadzenia nowego zawodu oraz istotnych zmian obecnych regulacji.

Tworzenie trzeciego zawodu prawniczego, równolegle z pracami zmierzającymi do unifikacji zawodu adwokata i radcy prawnego, stanowi dowód braku koncepcji modelu świadczenia pomocy prawnej. Jednocześnie proponowane rozwiązania w żaden sposób nie ograniczają już istniejącej formy świadczenia pomocy prawnej na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Projekt nadmiernie komplikuje zatem istniejący już system ochrony prawnej.

Niepokój Adwokatury dotyczy nade wszystko próby likwidowania bądź obejścia zasad dostępu do zawodu z pominięciem aplikacji adwokackiej i złożeniem egzaminu adwokackiego, uprawnień uzyskanych po odbyciu innych aplikacji prawniczych sędziowskich, prokuratorskich i radcowskich, skrócenia okresu aplikacji, eliminacji praktyk zawodowych w sądach i prokuraturach, likwidacji egzaminu ustnego, który jest niezbędnym elementem weryfikacji zawodowych umiejętności adwokata.

Zawarte w projekcie ustawy o państwowych egzaminach prawniczych postanowienia kreujące prawo uzyskania tytułu adwokata w wyniku spełnienia znacznie niższych merytorycznych wymogów i przy całkowitym pominięciu postaw etycznych kandydatów spowodują obniżenie poziomu bezpieczeństwa prawnego obywateli i kultury prawnej. Zdaniem adwokatury zastępstwo procesowe nie jest „podstawową czynnością prawniczą”. Nadanie doradcom prawnym prawa wykonywania zastępstwa procesowego wykracza tym samym poza wskazania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Ustawa sprzeczna z dyrektywami Parlamentu Europejskiego

Projektowany zawód doradcy prawnego nie jest poddany nadzorowi żadnego kompetentnego organu, a uprawnienia sądu apelacyjnego sprowadzają się wyłącznie do działalności rejestrowej. Zastępstwo procesowe wykonywane przez podmioty nie podlegające bieżącej kontroli rodzi najdalej idące obawy o bezpieczeństwo i sprawność wymiaru sprawiedliwości. Zasady prawidłowej legislacji przemawiają przeciwko uprzywilejowaniu zawodu doradców prawnych względem pozostałych profesjonalnych pełnomocników. Rażący jest zwłaszcza brak określenia skutków procesowych błędnego działania doradców prawnych.

Proponowana ustawa pozostaje w sprzeczności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/123 o usługach na rynku wewnętrznym, w szczególności z zasadą niedyskryminacji i proporcjonalności poprzez wprowadzenie ograniczeń nie mających umocowania w przepisach wspólnotowych, a idących dalej niż stan prawny istniejący w dacie wejścia w życie dyrektywy, a przed jej implementacją.

NRA/AS