W dniu 12 kwietnia 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Wojciecha F. i Adama K. dotyczące procedury odmowy nadania stopnia doktora.

W przypadku obu mężczyzn rady wydziałów przyjęły publiczne obrony rozprawy doktorskiej, a jednak na ostatnim etapie odmówiły przyznania stopnia doktora.

Na wstępie Trybunał wskazał, że posiadanie stopnia doktora nie jest warunkiem, od którego spełnienia zależy wolność prowadzenia badań naukowych, ogłaszania ich wyników oraz nauczania. Również przesłanki nadania stopnia doktora nie mogą być traktowane jako pośrednia reglamentacja wolności wynikających z art. 73 konstytucji. Z tych względów TK uznał, że art. 73 w związku z art. 2, art. 7 i art. 31 ust. 3 konstytucji jest nieadekwatnym wzorcem dla kontroli art. 12 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 2 ustawy o stopniach naukowych.

TK stwierdził także, że możliwość powołania recenzenta spośród członków CK nie wyklucza możliwości sporządzenia przez niego recenzji rzetelnej i bezstronnej. Recenzent, tak jak każdy członek CK, jest wybierany spośród osób o wysokich kwalifikacjach merytorycznych, cieszących się poważaniem środowiska naukowego. W wąskiej dyscyplinie naukowej może być jedną z niewielu osób, które mogą fachowo ocenić dorobek naukowy doktoranta i wartości pracy doktorskiej - uważa TK. Jego opinia nie wiąże CK i w razie wątpliwości zawsze może być zweryfikowana przez powołanie dodatkowego recenzenta. Jeśli opinia jest negatywna, powołanie nowego recenzenta spoza składu CK jest konieczne. W opinii Trybunału te wszystkie argumenty przemawiając za zgodnością z zasadą sprawiedliwości proceduralnej § 9 ust. 1 in fine Statutu CK.

Trybunał wskazał, także iż postępowanie przed CK ma charakter niejawny, zaś jego celem nie jest ponowna obrona przez doktoranta rozprawy doktorskiej czy ponowna prezentacja polemiki z oceną wyrażoną przez recenzentów powołanych w przewodzie doktorskim, lecz ocena całości przewodu doktorskiego przez CK. W opinii TK charakter sprawy dotyczącej odwołania od uchwały o odmowie nadania stopnia doktora nie wymaga zatem zagwarantowania jawności postępowania CK do momentu wydania przez nią decyzji.

Zasada sprawiedliwości proceduralnej wymaga jednak, by po wydaniu tej decyzji, kiedy ustaną powody uzasadniające wyłączenie jawności postępowania, kandydat do stopnia doktora oraz opinia publiczna mogli zapoznać się z przygotowanymi recenzjami - ocenia Trybunał.

Trybunał podkreślił również, że dostęp doktoranta do akt postępowania CK jest możliwy w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące prawa wglądu do dokumentów zgromadzonych w sprawie. Ponadto jak wskazał Trybunał, decyzja CK utrzymująca w mocy uchwałę o odmowie nadania stopnia doktora nie zamyka doktorantowi drogi sądowej, gdyż może ona zostać zaskarżona do sądu administracyjnego. W postępowaniu sądowym doktorant ma zaś możliwość kwestionowania prawidłowości postępowania CK, jeżeli takową ustali w oparciu o udostępnione mu do wglądu dokumenty z tego postępowania.

PS/źródło:TK

Zobacz także:

TK: Zgoda rodziców na leczenie małoletniego zgodna z konstytucją

TK w sprawie upoważnienia referendarza do przekazania sprawy