Ministerstwo Finansów opublikowało wyjaśnienia dotyczące kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej. MF wyjaśnia, że usługi te co do zasady nie podlegają opodatkowaniu VAT, są jednak przypadki kiedy podatek należy zapłacić.

Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa, nieodpłatne świadczenie usług, co do zasady, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) mamy jednak do czynienia z sytuacjami, gdy nieodpłatne świadczenie usług zrównane jest z odpłatnym świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu tym podatkiem. Ma to miejsce w przypadku spełnienia określonych warunków (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy). Z taką sytuacją mamy do czynienia gdy nieodpłatne usługi świadczone są na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkim innym nieodpłatnym świadczeniem usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Usługi bez wynagrodzenia

Przez nieodpłatne usługi służące do celów działalności podatnika należy rozumieć takie, które są wykonywane bez wynagrodzenia, ale w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Świadczenie ich ma dominujący charakter w stosunku do korzyści osiąganej w tym przypadku przez odbiorcę tych świadczeń.

Ocena okoliczności faktycznych

Ministerstwo podkreśla, iż opodatkowanie podatkiem od towarów i usług, bądź jego brak, w przypadku usług prawnych świadczonych nieodpłatnie przez prawników na rzecz osób potrzebujących porady prawnej, jest każdorazowo uzależnione od oceny występujących w danej sprawie okoliczności faktycznych. Jeżeli celem prowadzonych nieodpłatnie działań jest budowanie pozytywnego wizerunku kancelarii, co w efekcie prowadzi do pozyskania nowych klientów, a działania te znajdują odzwierciedlenie np. w podejmowanych przez podatnika akcjach informacyjnych, należy uznać, iż czynności te mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W takiej sytuacji włączenie się w działalność pro bono celem uzyskania z tego tytułu korzyści dla kancelarii odsuwa w świetle przepisów o podatku od towarów i usług na dalszy plan analizę korzyści, które w ramach tego działania odnosi podmiot uzyskujący nieodpłatną poradę prawną.

Liczy się cel

Jeśli celem nieodpłatnego świadczenia jest przede wszystkim udzielenie danemu podmiotowi korzyści w postaci bezpłatnego wsparcia prawnego, usługi takie podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wówczas zgodnie z art. 29 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania tych usług jest koszt ich świadczenia poniesiony przez podatnika. Usługi te opodatkowane są według stawki podatku 23 % na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z art. 146a pkt 1 tej ustawy.

Ministerstwo przypomniało, iż zakres obowiązujących do końca 2012 r. zwolnień od ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących został wyznaczony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930). W przypadku świadczenia usług prawniczych na zasadach pro bono, do których znalazłby zastosowanie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tzn. świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, mogą mieć zastosowanie postanowienia § 2 ust. 1 pkt 1 i poz. 44 załącznika do tego rozporządzenia, zgodnie z którymi zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania wszelkie nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

RO/źródło: MF

Zobacz także:

Adwokatura uzyskała poparcie w kwestii opodatkowania nieodpłatnych porad prawnych

Rejestrowanie darmowych porad prawnych - jest stanowisko MF