Rzecznik Praw Obywatelskich skierował wniosek do Trybunału Konstytucyjnego, którego przedmiotem jest uznanie za niekonstytucyjny przepis Kodeksu wyborczego, który uniemożliwia osobom z niepełnosprawnością sprawowanie funkcji w organach władzy lokalnej.
Powodem przedłożenia przez Rzecznika Praw Obywatelskich wniosku do Trybunału Konstytucyjnego było złożenie do Biura RPO skargi przez obywatela. Podczas rejestracji komitetu wyborczego w Biurze Komisarza Wyborczego został poinformowany, że ze względu na orzeczoną trwałą niezdolność do pracy, jeżeli udałoby mu się wygrać wybory, jego mandat musiałby zostać wygaszony w pierwszym dniu jego urzędowania.
Takie rozwiązanie przewiduje art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz art. 492 § 1 pkt 6 Kodeksu wyborczego.
Zobacz: RPO: Nie można pozbawić sędziego prawa do wynagrodzenia
Zdaniem Rzecznika, w demokratycznym państwie prawa niedopuszczalna jest sytuacja, w której część obywateli posiada bierne prawo wyborcze jedynie pozornie. Ponadto zaskarżony przepis utwierdza w społeczeństwie stereotyp osób z niepełnosprawnością, jako niezdolnych do aktywnego udziału w życiu publicznym i politycznym.
Zobacz: RPO: Niepełnosprawni kandydaci na aplikacje prawnicze są dyskryminowani
W opinii RPO najważniejszym zadaniem Konstytucji jest ochrona nie tylko wszystkich obywateli ale przede wszystkim specyficznych grup społecznych. Wnioskodawca podkreśla także, że ograniczenia w zakresie kandydowania na stanowiska polityczne powinny wiązać się głównie z kwestią pozbawienia praw publicznych. Jednak jak podkreśla Rzecznik ustawodawca może wprowadzać dodatkowe wymogi, które muszą być spełnione, aby można było mówić o objęciu danego stanowiska, jednak nie mogą one naruszać najważniejszych dla istnienia państwa prawa zasad, jakie stanowią wolność i równość.
Regulacja Kodeksu wyborczego budzi również wątpliwości w związku z art. 29 lit. a Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, który zobowiązuje Państwa–Strony do zagwarantowania osobom niepełnosprawnych praw politycznych i możliwości korzystania z nich na równi z innymi obywatelami oraz zapewnienia, że niepełnosprawni będą mogli efektywnie i w pełni uczestniczyć w życiu publicznym, w tym korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego.
Zdaniem Rzecznika należy uznać, że art. 492 § 1 pkt 6 Kodeksu wyborczego jest niezgodny z art. 60 w związku z art. 32 Konstytucji RP oraz z art. 29 lit. a Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych.
MA/źródło:RPO
Zobacz także:
RPO: Dziadek powinien móc reprezentować wnuka przed sądem
Kara więzienia za zniesławienie do Trybunału Konstytucyjnego