Sąd Najwyższy rozpatrywał wniosek o wznowienie postępowania w sprawie dotyczącej procedury przekształcania kary orzeczonej wobec obywatela polskiego, uprzednio przekazanego innemu państwu członkowskiemu Unii Europejskiej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania a następnie odesłanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu wykonania kary.

Sąd Pokoju w Westminster w Wielkiej Brytanii w dniu 22 stycznia 2007r. wydał europejski nakaz aresztowania wobec obywatela polskiego, któremu zarzucono m.in. dokonanie przestępstwa zgwałcenia i usiłowania zabójstwa. Na podstawie wymienionego europejskiego nakazu aresztowania Sąd Okręgowy zdecydował o przekazaniu ściganego do Wielkiej Brytanii.

Przekazanie nastąpiło pod warunkiem odesłania go do Polski po prawomocnym zakończeniu postępowania w Wielkiej Brytanii. Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońców osoby ściganej postanowienie Sądu Okręgowego utrzymał w mocy. Obywatel został przekazany. Sąd Koronny w Wielkiej Brytanii, uznał oskarżonego za winnego przestępstwa zgwałcenia i spowodowania poważnych uszkodzeń ciała pokrzywdzonej.

W konsekwencji wymierzono oskarżonemu za przestępstwo zgwałcenia karę dożywotniego pozbawienia wolności z zaleceniem odbycia co najmniej 9 lat kary przed możliwością ubiegania się o warunkowe zwolnienie oraz karę dożywotniego pozbawienia wolności także za przestępstwo poważnego uszkodzenia ciała, z zaleceniem odbycia co najmniej 6 lat kary przed możliwością ubiegania się o warunkowe zwolnienie, zgodnie z kwalifikacją czynu wynikającą z ustaw angielskich. Sąd brytyjski orzekł ponadto, że obie kary podlegają jednoczesnemu odbywaniu, z zastrzeżeniem, że skazany o warunkowe zwolnienie może ubiegać się nie wcześniej niż po odbyciu 9 lat kary pozbawienia wolności.

Określenie kwalifikacji prawnej czynu według prawa polskiego

Skazany został przekazany do Polski w celu odbycia kary pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy wydał postanowienie w przedmiocie określenia kwalifikacji prawnej czynu według prawa polskiego oraz określenia kary przejętej do wykonania. Sąd Apelacyjny postanowienie Sądu Okręgowego utrzymał w mocy. Skierowano wniosek do Sądu Najwyższego o wznowienie postępowania sądowego w przedmiocie określenia kary podlegającej wykonaniu według prawa polskiego.

SN uznał że wniosek o wznowienie postępowania jest zasadny

Sąd Najwyższy uznał, iż wniosek o wznowienie postępowania jest zasadny w świetle znowelizowanego w marcu 2011 roku przepisu art. 607s § 4 k.p.k. Przepis ten określa procedurę przekształcania kary orzeczonej wobec obywatela polskiego, uprzednio przekazanego innemu państwu członkowskiemu Unii Europejskiej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania a następnie odesłanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu wykonania kary. W wyniku nowelizacji, która weszła w życie z dniem 22 marca 2011 r., z przepisu art. 607s § 4 k.p.k. usunięto zdanie 2. „sąd związany jest wymiarem orzeczonej kary”, zastępując je stwierdzeniem „jeżeli kara lub środek, orzeczone przez organ sądowy państwa wydania nakazu europejskiego, przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia, sąd określa podlegającą wykonaniu karę lub środek według prawa polskiego, w wysokości odpowiadającej górnej granicy ustawowego zagrożenia, uwzględniając okres rzeczywistego pozbawienia wolności za granicą oraz wykonaną tam karę lub środek”.

Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie rozwiązania pozwalającego sądowi polskiemu na ograniczenie wysokości kary orzeczonej wobec obywatela polskiego za granicą a podlegającej wykonaniu w Polsce do wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo w prawie polskim w tych wypadkach, gdy kara orzeczona przez organ sądowy państwa obcego granicę tę przekracza. Nadanie powyższemu rozwiązaniu charakteru obligatoryjnego jest, jak podkreślono w uzasadnieniu projektu ustawy, zgodne ze standardem równości wobec prawa, wyrażonym w art. 32 ust. 1 Konstytucji, a także zasadą nulla poena sine lege, przewidzianą w art. 42 ust. 1 Konstytucji i nie jest sprzeczne z prawem europejskim.

Wymiar przekraczający górną granicę zagrożenia

Sąd stwierdził, iż sytuacja przewidziana w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r. występuje w przedmiotowej sprawie. Postanowieniem Sądu Okręgowego utrzymanym w mocy przez Sąd Apelacyjny doszło bowiem do prawomocnego orzeczenia kary pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym górną granicę ustawowego zagrożenia przewidzianą w określonej przez te Sądy - według prawa polskiego - kwalifikacji prawnej czynów, przypisanych skazanemu przez sąd brytyjski. Górną granicą zagrożenia za czyn przewidziany w art. 197 § 1 k.k. jest bowiem kara 12 lat pozbawienia wolności, natomiast za czyn określony w art. 156 § 1 pkt 2 k.k. – kara 10 lat pozbawienia wolności. W związku z tym SN uchylił postanowienie Sądu Apelacyjnego oraz postanowienie Sądu Okręgowego w części dotyczącej określenia kary podlegającej wykonaniu i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

RO/ źródło: SN

Zobacz także:

SN: Odpis wyroku sądu odwoławczego dla pozbawionego wolności wnioskodawcy

SN: Postępowanie lustracyjne wobec prokuratora bez uchylania immunitetu