Senat przyjął kompleksową nowelizację ułatwiającą ściąganie należności. Zmiany w przepisach dotyczą tytułów wykonawczych i obejmują też przepisy dotyczące obowiązku alimentacyjnego. Nowelizacja jest uzupełnieniem i realizacją rozporządzenia Rady.

Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej, o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, którą Sejm uchwalił 28 kwietnia 2011 r. Nowe przepisy mają pełnić rolę uzupełniającą i wykonującą rozporządzenie Rady nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych.

Rozporządzenie to jest aktem prawnym mającym bezpośrednie zastosowanie w Polsce, bez potrzeby jego implementacji do krajowego porządku prawnego, jednak koniecznym jest uzupełnienie regulacji w przepisach prawa krajowego.

Automatyczna wykonalność

Uzupełnienie przepisów co do wykonalności dotyczy sytuacji, w której w Polsce podlegać będą wykonaniu orzeczenia, ugody sądowe lub dokumenty urzędowe pochodzące z państw członkowskich Unii Europejskiej będących stronami protokołu haskiego. W pozostałych wypadkach, istniejące w tym zakresie unormowania rozporządzenia nr 4/2009 mogą być uzupełniane przez stosowanie art. 1150 - 1152 kodeksu postępowania cywilnego.

Nowelizacja stanowi, że orzeczenia, ugody sądowe i dokumenty urzędowe, objęte systemem automatycznej wykonalności na podstawie rozporządzenia nr 4/2009, wykonalne w państwie członkowskim ich pochodzenia, są Polsce tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu po nadaniu im w Polsce klauzuli wykonalności. Dokonywać tego będzie sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika.

Wniosek o ponowne zbadanie orzeczenia wydanego w sprawie alimentacyjnej

Art. 19 rozporządzenia nr 4/2009 reguluje instytucję wniosku o ponowne zbadanie orzeczenia wydanego w sprawie alimentacyjnej, wzorowaną na art. 20 rozporządzenia nr 1896/2006 i art. 18 rozporządzenia nr 861/2007. Koniecznym jest wprowadzenie do kpc regulacji uzupełniającej postanowienia art. 19, czemu służy nowy art. 11442 kpc. Właściwy do rozpatrzenia wniosku będzie sąd, który wydał wyrok w sprawie alimentacyjnej.

Prawo pomocy

Zmiany dotyczą też ustawy o prawie pomocy w postępowaniu w sprawach cywilnych prowadzonym w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz o prawie pomocy w celu ugodowego załatwienia sporu przed wszczęciem takiego postępowania. Nowy artykuł stanowić ma, iż w kwestiach nieuregulowanych w rozporządzeniu nr 4/2009 stosuje się przepisy ustawy. Ustawa o prawie pomocy będzie miała uzupełniające zastosowanie we wszystkich sprawach alimentacyjnych, które objęte są zakresem zastosowania rozporządzenia nr 4/2009, bez ograniczeń, które wynikają z przesłanek podmiotowych wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o prawie pomocy.

Wyszukiwanie dochodów dłużników alimentacyjnych

Konieczność udzielenia przez organ centralny pomocy w uzyskaniu odpowiednich informacji o dochodach i sytuacji finansowej dłużnika zapewnią zmiany w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Obowiązek ten dotyczy również spraw, w których nie doszło jeszcze do wszczęcia postępowania egzekucyjnego na terytorium RP i w których wierzyciele alimentacyjni, zamieszkali w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej nie otrzymują świadczeń z polskiego funduszu alimentacyjnego.

Do realizacji wzmiankowanego obowiązku koniecznym jest zapewnienie możliwości przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego jak również odebrania od dłużnika alimentacyjnego oświadczenia majątkowego na wniosek polskiego organu centralnego.

Roma Opoka

Zobacz także:

Prezydent podpisał oczekiwane nowelizacje

Odwołanie poziome w kpc będzie możliwe