Rzecznik Praw Obywatelskich alarmuje, że osoby z niepełnosprawnościami mają problemy z wykazaniem swojej wiedzy podczas egzaminów na aplikacje prawnicze czy na tłumaczy przysięgłych. Rzecznik w wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości zwróciła uwagę na konieczność wprowadzenia takich rozwiązań prawnych, aby niepełnosprawność nie wpływała na wynik egzaminu i pozwalała wszystkim na równy dostęp do wybranego zawodu.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się osoba z niepełnosprawnością podnosząc problem faktycznej dyskryminacji wynikającej z braku regulacji umożliwiających dostosowanie formy egzaminu radcowskiego do jej indywidualnych potrzeb. Jednak, jak podkreśla RPO, zagadnienie to należy rozpatrywać w kontekście wszystkich egzaminów zarówno wstępnych, jak i kończących aplikację ogólną, adwokacką radcowską i notarialną, w których nie przewidziano rozwiązań dostosowujących ich formę do potrzeb osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Rozwiązania takie nie są również przewidziane podczas egzaminów na tłumaczy przysięgłych.

W ocenie Rzecznika, brak regulacji dostosowujących formę poszczególnych egzaminów do potrzeb osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności należy uznać za niezgodny z Konwencją Narodów Zjednoczonych z dnia 13 grudnia 2006 r. o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Zdaniem RPO taki stan jest też niezgodny z zasadą równości, określoną w art. 32 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, a także z art. 65 Konstytucji RP, zapewniającym każdemu wolność wyboru i wykonywania zawodu, ponieważ brak regulacji dotyczących osób z niepełnosprawnościami skutkuje brakiem możliwości zdawania przez nie tych egzaminów albo znacznie je utrudnia.

Zobacz: Prawa osób niepełnosprawnych lepiej chronione

Obecna regulacja powoduje sytuacje, w których osoby z niepełnosprawnością nie są w stanie uzyskać pozytywnego wyniku na egzaminie nie z powodu braku wiedzy, ale np. zbyt krótkiego czasu jego trwania- podkreśla Rzecznik.

Rzecznik zauważa, iż w przypadku osób z pewnymi rodzajami niepełnosprawności np. oczopląs, zapoznawanie się z treścią kazusu egzaminacyjnego trwa znacznie dłużej niż w przypadku innych kandydatów. W innych przypadkach, przystępujący do egzaminu może, np. wskutek niepełnosprawności rąk, pisać znacznie wolniej od innych kandydatów. W ocenie RPO regulacje nieuwzględniające tego faktu są dyskryminujące dla osób z niepełnosprawnościami.

Zobacz: SO: Osoby niepełnosprawne mogą zawrzeć związek małżeński

Forma egzaminu powinna być dostosowana do stopnia i rodzaju niepełnosprawności osoby do niego przystępującej- ocenia. Regulacja w tej materii powinna być kompleksowa i uwzględniać możliwość wydłużenia czasu egzaminu, alternatywne formy zapoznawania się z treścią pytań i kazusów, a także sposób udzielania odpowiedzi przez osoby nie mogące pisać- wskazuje.

PS/źródło:RPO

Zobacz także:

RPO: Status osoby kończącej aplikację musi zostać uregulowany

RPO: Nie można pozbawić sędziego prawa do wynagrodzenia