15 grudnia 2008 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące zasad wyłączenia członka samorządowego kolegium odwoławczego w postępowaniu o ponowne rozpatrzenie wniosku.

NSA zaznaczył bowiem, iż na tle powyższej kwestii powstają znaczne rozbieżności w stanowiskach sądów administracyjnych. W związku z powyższym NSA zwrócił się z pytaniem prawnym do TK, czy w przypadku wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy należy stosować przepisy o wyłączeniu członka samorządowego kolegium odwoławczego. Chodzi o sytuację gdy członek ten brał udział w wydaniu pierwszej decyzji .

Po rozpatrzeniu sprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż niewyłącznie członka samorządowego kolegium odwoławczego z postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w sytuacji gdy brał on udział w wydaniu zaskarżonej decyzji jest niezgodne z konstytucją.

W ustnych motywach wyroku TK podkreślił, iż celem wyłączenia członka SKO jest zapewnienie bezstronności w postępowaniu odwoławczym. Nie akceptowalna jest sytuacja, w której osoba biorąca udział w wydaniu zaskarżonej decyzji będzie następnie uczestniczyła w postępowaniu, którego celem jest ocena prawidłowości tej decyzji. Istotne jest to, że z dwóch elementów, które składają się na istotę dwuinstancyjności, większe znaczenie dla ochrony praw i interesów jednostek przypisane zostało dwukrotnemu rozpatrzeniu sprawy, a nie okoliczności, iż dokonują tego dwa różne organy.

Skutkiem wyroku jest możliwość wznowienia postępowań administracyjnych, w których brali udział członkowie SKO orzekający zarówno w pierwszej instancji, jak i zasiadający w składzie SKO przy rozpatrywaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

KZ/TK