Helsińska Fundacja Praw Człowieka zaprezentowała list otwarty, w którym wyraża zaniepokojenie kolejnymi formami protestów sędziów.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka od początku swojego istnienia podejmuje różnego rodzaju działania zmierzające do umocnienia władzy sądowniczej w Polsce, niezależności sądownictwa oraz niezawisłości sędziego.

Jej zdaniem te wartości są podstawą funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego. W celu ich obrony Helsińska Fundacja Praw Człowieka podjęła się np. prowadzenia oraz reprezentowania (we współpracy z kancelariami prawnymi) 10 osób, które nie zostały powołane na stanowisko sędziego przez Prezydenta RP - pomimo pozytywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa.

W kontekście niezawisłości sędziego Fundacja uważa, że gwarancja zapewnienia odpowiednich warunków pracy oraz wynagrodzenia odpowiadającego godności urzędu, wyrażona w art. 178 ust. 2 Konstytucji, znajduje swoje głębokie uzasadnienie. Już w 1998 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka przeprowadziła monitoring warunków pracy sądów rejonowych. Raport z monitoringu stał się jednym z argumentów na rzecz zwiększenia nakładów na sądownictwo.

W swoim liści HFPC wyraża uznanie dla faktu, że w ostatnich miesiącach w zakresie wynagrodzeń sędziowskich nastąpił postęp, a sytuacja materialna sędziów uległa pewnej poprawie, chociaż zdaje sobie sprawę, iż nie jest to ostateczne rozwiązanie tej kwestii.

Zdaniem fundacji, nasilające się formy protestów ze strony sędziów, a szczególnie postulowane kolejne dni lub tygodni bez wokandy, oraz ewentualnej odmowy uczestnictwa przez sędziów w komisjach wyborczych jest nie do zaakceptowania.

HFPC przypomina, że każdy dzień bez wokandy oznacza naruszenie prawa konkretnej osoby do rozpoznania jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, gwarantowanego art. 45 Konstytucji RP. Każde opóźnienie w rozpoznaniu spraw podważa zaufanie społeczne - i tak już nadwątlone - do wymiaru sprawiedliwości, a tym samym obniża legitymizację sądów i wydawanych przez nie orzeczeń. Ponadto może powodować konsekwencje finansowe w postaci odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka nie podważa prawa sędziów do wyrażania swojej opinii oraz prawa do podejmowania starań o pełną realizację postanowień art. 178 ust. 2 Konstytucji. Jej zdaniem sięganie jednak do daleko idących metod protestu przez sędziów mogłoby być uzasadnione tylko i wyłącznie wtedy, kiedy zagrożone byłoby funkcjonowanie sądownictwa jako trzeciej władzy. Powinno być ostatecznością, a nie orężem w walce o podwyżkę płac.

HFPC/AS

Zobacz także:

Autoryzacja wypowiedzi w prawie prasowym tematem konferencji

Helsińska Fundacja Praw Człowieka członkiem Fundamental Rights Platform