Dnia 24 kwietnia 2010 w Sali Kolumnowej im. Kazimierza Pużaka w Sejmie RP odbyła się zorganizowana przez ELSA Poland ogólnopolska konferencja naukowa „Lobbing w procesie stanowienia prawa”.

Podczas pierwszej sesji prelegenci mieli okazję wypowiedzieć się na temat tego czym jest lobbing w Polsce.

W imieniu prof. Dr hab. Romana Tokarczyka referat dotyczący normatywnych konturów problematyki lobbingu wygłosił Zbigniew Władek. Poruszył między innymi takie kwestie jak regulacje prawne, dylematy etyczne związane z lobbingiem, kształtowanie relacji między lobbystami, klientami, decydentami i opinia publiczną. Lobbing określił jako nieodłączny i konieczny element systemu demokratycznego.

Prof. Dr hab. Krzysztof Jasiecki z PAN mówił o legitymizacji lobbingu. Wśród źródeł legitymizacji lobbingu wymienił źródła polityczne, konstytucyjne, ustawowe, instytucjonalne, społeczne i naukowe. Zastanawiał się także dlaczego lobbing w Polsce budzi ambiwalentne emocje podkreślając jednocześnie brak jego przejrzystości.

Dr Wiesław Staśkiewicz z UW nakreślił relację pomiędzy lobbingiem a partiami politycznymi. Podkreślił także, iż lobbing w Polsce najczęściej postrzegany jest jako bliskoznaczność korupcji.

Prof. Dr hab. Anna Kubiak z UŁ przedstawiła wyniki ankiety mającej na celu zbadanie postrzegania lobbingu przez parlamentarzystów. Ciekawą informacją wynikłą z badań jest fakt, iż postrzeganie lobbingu różni się w poszczególnych partiach. PiS i PSL odbierają lobbing raczej negatywnie podczas gdy PO i lewica raczej pozytywnie.

Dr Małgorzata Molęda – Zdziech z SGH w swym referacie zaakcentowała potrzebę edukacji w zakresie lobbingu w Polsce. Przybliżyła uczestnikom konferencji definicję lobbingu oraz charakterystykę lobbingu pośredniego oraz bezpośredniego. Wspomniała także o negatywnym wizerunku lobbingu w Polsce, który kreowany jest przede wszystkim przez prasę.

Podczas drugiej sesji prelegenci zmierzyli się z pytaniem – Czy lobbyści tworzą prawo?

Profesor Adam Zieliński z UW wygłosił referat na temat lobbingu w systemie tworzenia prawa. Zauważył między innymi, iż rozczłonkowaniem instytucji legislacyjnych w Polsce odbija się na jakości tworzenia prawa. Za szczególnie istotną dla odpowiedniego funkcjonowania lobbingu uznał racjonalną reakcję i odpowiednią decyzję osoby będącej odbiorcą lobbingu, która powinna polegać na przyjęciu „pozytywnych” treści lobbingowych lub sprzeciwieniu się treściom „negatywnym”.

Grażyna Kopińska z fundacji im. Stefana Batorego podzieliła się z gośćmi konferencji doświadczeniami organizacji pozarządowej w monitorowaniu procesu legislacyjnego. Dużą część jej referatu stanowiły postulaty zmian w obecnie funkcjonującej sytuacji prawnej i faktycznej lobbystów i odbiorców lobbingu. Zaznaczyła między innymi konieczność zmiany ustawy lobbingowej, wzmocnienia instytucji wysłuchania publicznego czy zwiększenia przejrzystości procesu legislacyjnego na etapie rządowym. Za istotną uznała także dokładniejszą regulację statusu gościa oraz eksperta w komisjach sejmowych.

Marek Matraszek ze Stowarzyszenia Profesjonalnych Lobbystów w Polsce przybliżył uczestnikom konferencji obraz codziennej pracy lobbysty – zbieranie informacji, budowanie relacji między klientami i społecznościami lokalnymi, identyfikacja grup interesów, przygotowywanie klientów zainteresowanych lobbowaniem i inne . Rozwiał tym samym mit lobbysty „chodzącego po posłach” i przekonującego ich do realizacji swoich postulatów.

Marciń Smreczyński poświęcił swoje wystąpienie instytucji wysłuchania publicznego. Zauważył, iż jak do tej pory, skorzystano z możliwości jakie stwarza dla obywateli tylko kilkukrotnie i skoncentrował się na propozycjach edukacji w tym zakresie.

Dr Agnieszka Rymsza z fundacji SYNAPSIS mówiła o specyfice oraz trudach orzecznictwa na rzecz wąskiej grupy niepełnosprawnych z autyzmem. Dokonała przy tym rozróżnienia na orzecznictwo i lobbing.

Dr Urszula Kurczewska z SGH omawiała regulacje lobbingu w Unii Europejskiej. Podkreślała między innymi zalety rejestracji w dobrowolnym rejestrze grup interesów przy Komisji Europejskiej. Zwróciła również uwagę na obligatoryjny charakter rejestru wnikający z regulaminu obrad Parlamentu Europejskiego.

Prelegenci oraz pozostali uczestnicy konferencji byli zgodni co do konieczności zmiany postrzegania lobbingu przez społeczeństwo.

Konferencja odbyła się pod patronatem honorowym Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, Rektora UW prof. dr hab. Katarzyny Chałasińskiej-Macukow oraz Dziekana WPiA UW prof. dr hab. Krzysztofa Rączki.

Magdalena Galas