Karolina Twarowska-Handzlik - aplikant adwokacki w kancelarii Gide Loyrette Nouel.

Nowela do Kodeksu spółek handlowych wchodząca w życie 3 sierpnia 2009 roku poszerza wcześniejsze postanowienia dot. pełnomocnictwa do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu i wykonywania na nim prawa głosu, wprowadzając jednocześnie ułatwienia w przypadku spółek publicznych.

Przepisy KSH po zmianie zezwalają pełnomocnikowi na wykonywanie wszystkich uprawnień akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, o ile pełnomocnictwo nie wprowadza żadnych ograniczeń. Jednocześnie, pełnomocnik będzie mógł udzielać dalszych pełnomocnictw, pod warunkiem, że jest to przewidziane w treści pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu i wykonywania prawa głosu wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, a w przypadku spółki publicznej – udzielenia na piśmie lub w postaci elektronicznej, przy czym postać elektroniczna nie wymaga opatrzenia bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Zapis ten stanowi swoiste novum w zakresie pełnomocnictwa i zdecydowanie uprości procedurę reprezentacji na walnych zgromadzeniach spółek publicznych. Co więcej, zastrzeżenie, iż dokument pełnomocnictwa nie wymaga elektronicznego podpisu powoduje również oszczędności związane z brakiem wymogu posiadania certyfikatu kwalifikowanego przez mocodawcę. Zmienione przepisy nie pozwalają na wprowadzanie dalszych ograniczeń dotyczących formy pełnomocnictwa w statucie spółki.

Nowe regulacje wprowadzają również zakaz ograniczania prawa ustanawiania pełnomocnika na walnym zgromadzeniu oraz zakaz ograniczania liczby pełnomocników. Pełnomocnik może reprezentować więcej niż jednego akcjonariusza, a ponadto głosować odmiennie z akcji każdego akcjonariusza. Co więcej, zgodnie z nowym art. 411³ KSH, akcjonariusz (w tym pełnomocnik) może głosować odmiennie z każdej posiadanej akcji. Natomiast akcjonariusz spółki publicznej, który posiada akcje zapisane na więcej niż jednym rachunku papierów wartościowych ma prawo ustanowić innego pełnomocnika do wykonywania praw z akcji zapisanych na każdym z tych rachunków.

Przepis art. 412 § 3 Kodeksu spółek handlowych wprowadzający zakaz łączenia funkcji pełnomocnika na walnym zgromadzeniu i członka zarządu bądź pracownika spółki nie będzie dotyczył spółki publicznej. Jest to istotna zmiana wprowadzająca niekwestionowane ułatwienia związane z wykonywaniem prawa głosu przez akcjonariuszy. Nadto, członek zarządu, członek rady nadzorczej, likwidator i pracownik spółki publicznej, członek organów lub pracownik spółki bądź spółdzielni zależnej od spółki publicznej, będący jednocześnie pełnomocnikiem na walnym zgromadzeniu spółki publicznej, będzie podlegał obowiązkowi ujawnienia akcjonariuszowi okoliczności wskazujących na istnienie bądź możliwość wystąpienia konfliktu interesów, nie będzie mógł udzielać dalszych pełnomocnictw, a ponadto będzie zobowiązany głosować zgodnie z instrukcjami udzielonymi przez akcjonariusza, a jego prawo do reprezentacji będzie ograniczone jedynie do jednego walnego zgromadzenia.

Kolejną bardzo istotną zmianą jest zniesienie zakazu głosowania przez akcjonariusza osobiście oraz przez pełnomocnika przy powzięciu uchwał dot. jego odpowiedzialności wobec spółki w przypadku spółki publicznej. Jednakże, zakaz ten nadal obowiązuje w odniesieniu do spółki prywatnej.

Nowowprowadzone zasady wydają się iść właściwym torem regulującym przepisy o pełnomocnictwie, jednakże w związku z ograniczonym zakresem ich zastosowania, pozostaje jedynie mieć nadzieję i postulować do ustawodawcy, aby paralelne przepisy były wprowadzone również w stosunku do spółki akcyjnej niemającej przymiotu publicznej.