Jestem osobą niepełnosprawną i ciągłe kłopoty ze znalezieniem miejsca do parkowania na podwórku skłoniły mnie do starania się o jego wyznaczenie – opowiada pan Władysław. – Złożyłem wniosek do Zakładu Gospodarki Komunalnej. Po dłuższej wymianie korespondencji dyrektor wskazał lokalizację – niewielki skrawek obok wjazdu na teren nieruchomości. Wyraził też zgodę na wykonanie przeze mnie miejsca parkingowego dla osoby niepełnosprawnej, ale na mój koszt, bez możliwości ubiegania się o zwrot nakładów. Kupiłem tablice drogowe z napisami „Parking” oraz „Miejsce dla osoby niepełnosprawnej” i uporządkowałem teren. Chciałem tu parkować swój samochód, ale zajmowali je inni kierowcy, więc dodałem pod znakami tabliczkę z moimi numerami rejestracyjnymi. Poinformowałem o tym zarządcę terenu (ZGK), który kazał mi ją zdjąć, jednocześnie informując, że by korzystać z miejsca na wyłączność, muszę zwrócić się o wydzierżawienie tego terenu. Zrobiłem to, ale spotkałem się z odmową. Czy mogę teraz żądać zwrotu poniesionych kosztów? Jak mam się starać o miejsce parkingowe dla osoby niepełnosprawnej na moją wyłączność? Jakie przepisy decydują o ustanawianiu miejsc dla niepełnosprawnych?
Maciej Kijas, adwokat, Kancelaria Adwokacka / Dziennik Gazeta Prawna
Pan Władysław nie jest odosobniony w swoich staraniach i kłopotach; wiele osób niepełnosprawnych wnioskuje do administracji osiedli, spółdzielni, wspólnot o wyznaczenie dla nich imiennego miejsca parkingowego. Nie zawsze spotykają się ze zrozumieniem.
Miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych wyznaczone na drogach publicznych są uwzględniane w projekcie organizacji ruchu, rozpatrywanym i zatwierdzanym przez zarządcę drogi (gminę, powiat, województwo). Natomiast miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych poza drogami publicznymi (tak jest w przypadku naszego Czytelnika) wyznacza właściciel lub zarządca terenu (w przypadku opisanym przez pana Władysława jest to Zarząd Gospodarki Komunalnej w jego mieście). Osoba zainteresowana wyznaczeniem miejsca postojowego dla niepełnosprawnych może wystąpić ze stosownym wnioskiem do tych instytucji: zarządzającego ruchem na drogach – w przypadku dróg publicznych, albo zarządcy terenu lub jego właściciela – w przypadku pozostałych dróg.
Z takiego miejsca mogą jednak korzystać wszystkie osoby niepełnosprawne posiadające kartę parkingową. Na drogach publicznych nie ma możliwości zastrzeżenia go dla konkretnej osoby. Poza drogami publicznymi zastrzeżenie miejsca postojowego dla konkretnej osoby niepełnosprawnej jest możliwe i pozostaje w gestii zarządcy lub właściciela terenu. Nie ma on jednak obowiązku ustanawiania takich miejsc, zatem wyłącznie od jego dobrej woli zależy, czy przychyli się do wniosku zainteresowanego.
Do parkowania na miejscu dla inwalidów uprawnia wyłącznie karta parkingowa dla osoby niepełnosprawnej. Karty takie wydają starostwa na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy (trzeba też okazać dowód, dołączyć aktualną fotografię i zapłacić 25 zł). Jeśli na miejscu parkingowym dla niepełnosprawnych parkuje osoba nieuprawniona, powinna zostać ukarana przez policję lub straż miejską mandatem w wysokości 500 zł i pięcioma punktami karnymi.
Podstawa prawna
Art. 8, art. 10 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 z późn. zm.).
Art. 8 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. nr 14, poz. 60).
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. nr 177, poz. 1729.).

PORADA EKSPERTA

Poza drogami publicznymi zastrzeżenie miejsca postojowego dla konkretnej osoby niepełnosprawnej pozostaje w wyłącznej kompetencji właściciela terenu (w tym przypadku gminy). Sprawa ma charakter cywilnoprawny, a kwestia wydzierżawienia terenu pozostaje do swobodnego uznania władz gminy. W konsekwencji ewentualna skarga do właściwego sądu administracyjnego na czynności władz gminy mogłaby być odrzucona z uwagi na brak właściwości sądu administracyjnego. W zakresie żądania zwrotu kosztów roszczenie wydaje się być nieuzasadnione, albowiem Dyrektor Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych zastrzegł, iż wykonanie miejsca parkingowego następuje na koszt wnioskodawcy bez możliwości żądania zwrotu kosztów inwestycji. Wydaje się, iż wyjściem z sytuacji może być ponowny wniosek o zawarcie umowy dzierżawy nieruchomości z powołaniem się na uzasadniony interes wnioskodawcy bądź skarga w trybie przepisu art. 227 k.p.a. dotycząca rażącego naruszenia interesu skarżącego.