Od konstytucyjnego prawa do zaskarżania orzeczeń jest wyjątek: jeżeli postanowienie oddalające wniosek o wznowienie postępowania wydał sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy – orzekł Trybunał Konstytucyjny.
Krystyna H. złożyła wniosek o wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu okręgowego. Sąd apelacyjny oddalił go. Krystyna H. wniosła zażalenie, które nie zostało przyjęte. SA wskazał, że zgodnie z art. 547 par. 1 kodeksu postępowania karnego na postanowienie oddalające wniosek lub pozostawiające go bez rozpoznania przysługuje zażalenie, chyba że orzekł o tym właśnie sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy. SN, do którego sprawa trafiła, utrzymał w mocy zarządzenie SA.
Pełnomocnik Krystyny H. wniósł skargę do TK. Uznał, że w/w przepis jest niezgodny z konstytucją. Art. 78 ustawy zasadniczej stwierdza bowiem, że każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w I instancji.
Sędziowie nie podzielili tego stanowiska. TK orzekł, że art. 547 par. 1 k.p.k. nie jest niezgodny z konstytucją. Andrzej Rzepliński, sędzia sprawozdawca, wyjaśnił, że TK musiał rozstrzygnąć, czy postanowienie wydane SA lub SN jest orzeczeniem wydanym w I instancji. Podzielił przeważający w orzecznictwie TK pogląd, że sądem I instancji jest ten, przed którym rozpoczyna się postępowanie mające doprowadzić do rozstrzygnięcia sporu prawnego. Postanowienia oddalającego wniosek o wznowienie postępowania nie można uznać za wydane w I instancji. Podejmowanie po raz pierwszy decyzji co do wznowienia postępowania nie oznacza, że jest to rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne. SA lub SN, orzekając w tej kwestii, nie rozpoczyna postępowania, w wyniku którego ma zostać wydane rozstrzygnięcie co do istoty sprawy.
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 czerwca 2013 r., sygn. akt SK 23/10.