Pani Lidia była właścicielką książeczki mieszkaniowej, którą postanowiła scedować na swoją córkę studentkę. – W banku dokonano cesji, ale nikt nie poinformował mnie, że muszę ten fakt zgłosić do urzędu skarbowego. Jakiś czas później dowiedziałam się w US, że trzeba zapłacić podatek, gdyż minęło już ponad sześć miesięcy od cesji. Słyszałam, że cesja nie jest darowizną. Czy to prawda? I czy gdyby córka otrzymała jeszcze od kogoś z rodziny darowiznę powyżej 10 tys. zł, to zostanie od niej naliczony podatek? – pyta nasza czytelniczka.
Nieodpłatne przekazanie książeczki w formie cesji w tym przypadku nie jest darowizną i nie pociąga za sobą obowiązku podatkowego. Cesja może mieć cechy darowizny, ale tylko wtedy gdy zawiera oświadczenie darczyńcy o darowaniu oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu. Gdyby więc umowie cesji towarzyszyła umowa darowizny, wówczas faktycznie na córce pani Lidii ciążyłby obowiązek podatkowy.
Wtedy niepoinformowanie urzędu skarbowego o darowiźnie w terminie do sześciu miesięcy skutkowałoby obowiązkiem zapłaty podatku. Ponieważ nic takiego nie miało miejsca, córka pani Lidii nie ma żadnych zobowiązań z tego tytułu wobec fiskusa.

Każdą darowiznę należy bezwzględnie zgłosić do urzędu skarbowego. Jeśli o tym zapomnimy, zapłacimy stawkę sankcyjną, a to już niemałe koszty, bo wynoszące 20 proc. wartości, niezależnie od grupy podatkowej. Jeśli umowa o darowiźnie jest sporządzana przez notariusza, to on zgłasza ją do urzędu skarbowego, my nie musimy martwić się fiskusem.

Wynika to z tego, że umowa cesji nie została wymieniona w ustawie od spadków i darowizn, co oznacza, że prawa nabyte w drodze cesji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Przy umowie darowizny opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o wartości przekraczającej określone kwoty, które są różne dla różnych grup podatkowych. Dopiero przekroczenie limitu powoduje powstanie obowiązku podatkowego, a podatek płaci się wyłącznie od nadwyżki.
Limity dotyczą darowizn pochodzących od jednej osoby. Jeśli darowizna zostanie przekazana w kilku oddzielnych kwotach, wówczas zlicza się je przez pięć lat. O zwolnieniu z podatku można mówić wówczas, gdy suma darowizn nie przekracza limitu. Dotyczy to oczywiście kwot otrzymanych od jednej osoby, limity dla każdej osoby liczone są odrębnie.
Całkowite zwolnienie od podatku jest możliwe przy darowiznach przekazywanych w ramach najbliższej rodziny, czyli w pierwszej grupie podatkowej, nawet jeśli opiewają na naprawdę duże kwoty. Jeżeli więc córka pani Lidii zostanie obdarowana przez kogoś z tej grupy, podatku nie zapłaci.
Pod jednym warunkiem: musi zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego nie później niż sześć miesięcy od dnia darowizny. Ponadto jeśli darowizną są środki pieniężne, należy udokumentować przekazanie ich na konto bankowe lub przekazem pocztowym. Jeśli jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, darowizna będzie opodatkowana.
Limity kwot wolnych od podatku zależą od stopnia pokrewieństwa
GRUPA PODATKOWA STOPIEŃ POKREWIEŃSTWA KWOTA WOLNA OD PODATKU
I Małżonkowie, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, zięć, synowa, ojczym, macocha, teściowie 9637 zł
II Zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych 7276 zł
III Inni nabywcy 4902 zł



Podstawa prawna
Art. 509, art. 888 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
Art. 1–2, art. 9 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 45, poz. 207 ze zm.).



Łukasz Barszcz,Kancelaria Adwokacka Łukasz Barszcz
Umowy cesji i darowizny zostały uregulowane przepisami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
Instytucja cesji zgodnie z treścią art. 509 k.c. polega na tym, że wierzyciel (cedent) może bez zgody dłużnika przenieść (przelew) wierzytelność na osobę trzecią zwaną cesjonariuszem, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Z kolei art. 888 k.c. reguluje umowę darowizny, która polega na bezpłatnym świadczeniu przez darczyńcę na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. W tym wypadku niezbędne byłoby oświadczenie darczyńcy o dokonaniu darowizny i odpowiadające mu oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.
Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego pomiędzy panią Lidią a jej córką została zawarta nieodpłatna umowa cesji oszczędnościowej książeczki mieszkaniowej. Wynika to z treści złożonych przez panie oświadczeń woli, a także, co ważne, nie zachodzą przesłanki negatywne opisane wyżej, w związku z tym obowiązek podatkowy nie powstał.
Zupełnie inaczej kształtowałaby się sytuacja pani Lidii, gdyby zawarła ona umowę darowizny lub umowie cesji towarzyszyłaby taka umowa. Wtedy dopiero powstałby obowiązek podatkowy.