Po nowym roku wniosek o wydanie paszportu będzie można złożyć w dowolnym wydziale paszportowym na terenie kraju, bez względu na miejsce zameldowania. Od 2013 roku nie będzie trzeba najpierw wymeldowywać się w urzędzie, aby móc zameldować się w nowym miejscu.

Teraz, zgodnie z Ustawą o dokumentach paszportowych, wniosek o paszport należy składać w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania. Według nowych przepisów, które zaczną obowiązywać w połowie stycznia, organem właściwym do wydania paszportu lub do odmowy w kraju będzie wojewoda, do którego wpłynie wniosek, a za granicą - konsul.

"Po wejściu w życie nowych przepisów wniosek o wydanie paszportu będziemy mogli złożyć w dowolnym, najdogodniejszym dla nas punkcie paszportowym na terenie kraju, na przykład w miejscowości, w której aktualnie przebywamy. W tym samym punkcie odbierzemy także gotowy dokument" - wyjaśniła rzeczniczka MSW Małgorzata Woźniak.

Zmiana ta jest możliwa dzięki funkcjonującej od 2006 r. centralnej ewidencji wydanych i unieważnionych dokumentów paszportowych, która pozwala na zdalny dostęp do zasobów informacyjnych każdemu organowi paszportowemu w kraju i za granicą. W rejestrze tym znajdują się dane o dokumentach paszportowych wydawanych od 2002 r. Okres ważności paszportów, które nie były ujęte w ewidencji, upłynął z końcem 2011 r.

Nowela poszerza też katalog przypadków, w których może zostać wydany paszport tymczasowy. Będą mogły go otrzymywać osoby przebywające w Polsce i za granicą w udokumentowanych, nagłych przypadkach związanych z prowadzoną działalnością zawodową, np. zagranicznym kontraktem. Obecnie nie ma możliwości wydania paszportu tymczasowego osobie, która z uwagi na wykonywaną działalność zawodową musi pilnie wyjechać za granicę. Niejednokrotnie skutkowało to faktycznym brakiem możliwości wykonania obowiązków służbowych.

Nowela przewiduje też nowy sposób prowadzenia postępowań o wydanie drugiego paszportu. Wniosek - niezależnie od miejsca zamieszkania w kraju bądź za granicą - trzeba składać w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. To szef MSW będzie decydował o zgodzie bądź odmowie wydania dokumentu, przyjęcia wniosku i wydania drugiego paszportu dokona dowolny - wybrany przez obywatela - organ paszportowy.

Do będących w toku postępowań w sprawach wydania, odmowy wydania lub unieważnienia paszportu, w tym drugiego paszportu oraz paszportu tymczasowego, wszczętych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, stosowane będą przepisy dotychczasowe.

Od początku przyszłego roku zacznie obowiązywać także część przepisów regulujących kwestię meldunku. Nie będzie trzeba najpierw wymeldowywać się w jednym urzędzie, aby móc zameldować się w nowym miejscu. Wszystkie te czynności wykonamy w jednym urzędzie, z chwilą zameldowania się w nowym miejscu. Wydłużony zostanie z 4 do 30 dni termin na zgłoszenie meldunku. Te formalności będzie mógł załatwić ustanowiony pełnomocnik.

Przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego nie trzeba będzie podawać m.in. informacji o wykształceniu i obowiązku wojskowym. Od 2013 r. zniesione zostaną również sankcje za niedopełnienie obowiązku meldunkowego. Złagodzono procedury związane z wyjazdem za granicę. Od 2013 r. obowiązek zgłoszenia wyjazdu będzie dotyczył osób, które wyjeżdżają na okres powyżej sześciu miesięcy (obecnie dotyczy to wyjazdów powyżej trzech miesięcy).

Zniknie też obowiązek zameldowania obywateli polskich oraz obywateli UE na pobyt czasowy nieprzekraczający trzech miesięcy. Zrezygnowano z obowiązku meldunkowego wczasowiczów i turystów. Właściciele, dozorcy, administratorzy nieruchomości oraz zakładów pracy nie będą weryfikować wypełniania obowiązku meldunkowego przez mieszkańców lub pracowników.

Obowiązek meldunkowy obywateli zostanie zniesiony dopiero w 2016 r. Parlament przesunął ten termin; wcześniej planowano, że obowiązek meldunkowy zniknie od 2014 r. Od 2015 r. będzie można złożyć wniosek o wydanie dowodu w dowolnej gminie na terenie kraju, niezależnie od miejsca zamieszkania. Będzie także możliwość elektronicznego przesłania wniosku. W dowodzie nie będzie umieszczany adres zameldowania. Dzięki temu nie będzie trzeba wymieniać dokumentu w przypadku zmiany miejsca stałego pobytu.