Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest rozwiązaniem dla każdego. Poza udokumentowaniem niezawinionego charakteru problemów finansowych, dłużnik posiadać musi majątek pozwalający na sfinansowanie postępowania sądowego i pracy syndyka. Jak wygląda procedura ustanawiania upadłości konsumenckiej?

Niewypłacalność mimo majątku
Upadłość konsumencka obowiązuje w prawie polskim na mocy wprowadzonej w życie 31 marca 2009 r. ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze oraz Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. To potoczne określenie upadłości zadeklarowanej przez osobę fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej. Upadłość konsumencka powiązana jest najczęściej ze zjawiskiem tzw. przekredytowania, czyli zaciągnięcia zbyt dużej liczby kredytów oraz pożyczek i problemów z terminową spłatą ich rat.

Upadłość ta prowadzić może w perspektywie długoterminowej do umorzenia zobowiązań dłużnika (m.in. kredytów, pożyczek), o ile niewypłacalność posiadała charakter niezawiniony, a dłużnik spełnił wymagania nałożone na niego podczas rozprawy o stwierdzeniu upadłości oraz posiadał majątek wystarczający na pokrycie kosztów postępowania sądowego oraz kosztów pracy syndyka. Znaczy to, że z prawa do ogłoszenia upadłości nie skorzystają osoby nie posiadające majątku mogącego podlegać spieniężeniu oraz te, których niewypłacalność jest skutkiem winy dłużnika, a nie niezależnych od niego okoliczności.

Prawo do stwierdzenia upadłości zarezerwowane jest więc dla osób dotkniętych nadzwyczajnymi zdarzeniami losowymi, jak choroby, utrata pracy czy wypadki, których wystąpienie w niekorzystny sposób wpłynęło na sytuację finansową dłużnika i uniemożliwiło dokonania terminowej spłaty jego wymagalnych zobowiązań, czyli zarówno np. czynszu i opłat za media, jak i rat kredytów, pożyczek oraz kart kredytowych.

Porównaj kredyty gotówkowe i wybierz najlepszy dla siebie

Procedura upadłościowa
Pierwszym krokiem na drodze ku ogłoszeniu upadłości konsumenckiej jest wniosek składany w wydziale gospodarczym sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Wniosek ten poza wskazaniem wymienionych powyżej okoliczności uzasadniających, zawierać powinien także sporządzony zgodnie z cenami rynkowymi aktualny wykaz majątku dłużnika. W składzie masy upadłościowej uwzględnić należy cały majątek dłużnika (oraz majątek wspólny z małżonkiem) mogący podlegać egzekucji, w tym: nieruchomości, samochody, sprzęt AGD-RTV, biżuterię czy dzieła sztuki oraz metale szlachetne. Poza składnikami masy, wniosek zawierać powinien oświadczenie o prawdziwości zawartych w nim danych oraz udokumentowany:

• spis wierzycieli oraz wysokość poszczególnych wierzytelności,
• wykaz tytułów egzekucyjnych i zajęć wobec dłużnika,
• rejestr spłat wierzytelności dokonywanych na przestrzeni ostatnich 6 miesięcy,
• wykaz ewentualnych dłużników osoby składającej wniosek.


Po złożeniu kompletnego względem formalnym wniosku, sąd w terminie do dwóch miesięcy od daty złożenia zdecyduje o jego odrzuceniu lub ogłoszeniu upadłości. W tym drugim przypadku syndyk dokona spisu inwentarza majątku oraz przedstawi plan likwidacyjny potwierdzany przez sędziego – komisarza. Zawiera on informacje dotyczące likwidacji majątku dłużnika i służy jako podstawa planu podziału funduszy masy upadłościowej.

Niespłacone elementy wierzytelności uwzględniane są przy tym w planie spłaty wierzycieli, którego okres wykonalności nie przekracza 5 lat. Plan spłaty zawiera także informacje o tym jakie części wierzytelności ulegają umorzeniu po upływie jego okresu - warunkiem umorzenia jest jednak wywiązywanie się z określonych planem spłaty zobowiązań względem sądu i wierzycieli. Jakiekolwiek uchybienia w tej kwestii powodować mogą uchylenie postępowania upadłościowego. Jednak jeśli dłużnik prawidłowo wywiązywał się z nałożonych na niego obowiązków, sąd umarza niezaspokojone zobowiązania upadłego i kończy postępowanie upadłościowe.

Znajdź najlepszą kartę kredytową dla siebie

Jak widać proces powiązany z ustanowieniem upadłości konsumenckiej nie jest procedurą ani łatwą, ani krótkotrwałą i zdecydowanie nie należy do przyjemnych. Ogromnym ograniczeniem jest konieczność posiadania majątku, którego sprzedaż pozwala na sfinansowanie przewlekłego przewodu upadłości. Może właśnie dlatego skorzystała z niej dotychczas wyłącznie garstka Polaków.