Naczelny Sąd Administracyjny postanowił w piątek skierować do Trybunału Konstytucyjnego pytanie prawne, czy zgodne z ustawą zasadniczą są przepisy o służbie celnej przyznające dyrektorowi izby celnej prawo do ponownego rozpatrzenia tej samej sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrywał w piątek sprawę celnika zawieszonego w pełnieniu obowiązków służbowych. Dyrektor izby celnej przedłużył okres zawieszenia, a jako podstawę tej decyzji podał niezakończone wciąż postępowanie karne, w którym celnikowi postawiono zarzuty korupcji. Celnik złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, jednak dyrektor utrzymał w mocy swoją decyzję o zawieszeniu go w pełnieniu obowiązków służbowych.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. W skardze do sądu celnik napisał, że decyzja o przedłużeniu zawieszenia była uznaniowa, a powinna zostać wydana tylko w szczególnych okolicznościach, gdy dalsze pełnienie służby przez celnika jest niemożliwe. Oświadczył również, że zarzuty przeciwko niemu oparto na insynuacjach, a postępowanie karne toczy się długo, bo nie ma przeciwko niemu wystarczających dowodów.

WSA uchylił decyzję dyrektora, lecz nie z powodu zarzutów przedstawianych przez celnika. Zdaniem sądu decyzja była wadliwa, bo wydała ją osoba, która badała sprawę w pierwszej instancji. Według WSA fakt, że dyrektor izby celnej badał sprawę w obu instancjach oraz podpisał obie decyzje, był podstawą do uchylenia ostatniej decyzji.

Izba celna zaskarżyła ten wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W piątek na rozprawie przed NSA pełnomocnik izby przekonywał, że nie można mówić o wyłączeniu pracownika w rozumieniu przepisów procedury administracyjnej, bo dyrektor izby celnej jako piastujący obowiązki i podpisujący decyzję ma uprawnienia ministra i nie podlega wyłączeniu przy ponownym rozpatrywaniu sprawy. Pełnomocnik powołał się przy tym na uchwałę siedmiu sędziów NSA.

NSA nie rozstrzygnął w piątek sporu. Miał wątpliwości, czy w ogóle jest możliwe, by dyrektor izby celnej mógł ponownie rozpatrzyć sprawę przedłużenia okresu zawieszenia funkcjonariusza celnego w pełnieniu obowiązków służbowych. Wskazał, że poprzez taką konstrukcję przepisów dyrektor izby celnej uzurpuje sobie takie same prawa do ponownego rozpatrzenia sprawy, jakie ma minister. Może to prowadzić - zdaniem NSA - do naruszenia konstytucyjnego prawa do rozpoznania sprawy w drugiej instancji przez inny bezstronny podmiot wyższego rzędu.

Z tego powodu NSA postanowił przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, czy ust. 1 i 4 art. 188 ustawy z 2009 r. o Służbie Celnej są zgodne z art. 2 i 78 Konstytucji RP. Przepisy te mówią, że w razie wydania decyzji o przeniesieniu, powierzeniu pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku, przeniesieniu na niższe stanowisko bądź zawieszeniu w pełnieniu obowiązków służbowych funkcjonariusz Służby Celnej może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do dyrektora izby celnej, a wydana w tej sprawie decyzja jest natychmiast wykonalna.