Za finanse sądów będą odpowiadać specjaliści od finansów wybierani w drodze konkursów.
NOWE PRAWO
Zgodnie z rozporządzeniem ministra sprawiedliwości, które w piątek weszło w życie, za finanse sądów odpowiadać będą menedżerowie wybierani w konkursie. Nowe przepisy określają organizację, sposób i tryb przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora albo kierownika finansowego sądu, skład komisji konkursowej oraz kryteria oceny kwalifikacji, wiedzy, predyspozycji oraz umiejętności osoby kandydującej na stanowisko dyrektora albo kierownika finansowego sądu, a także zakres informacji, które są udostępniane kandydatowi, i sposób ich udostępnienia.
- Zatrudnienie specjalistów z zakresu finansów w sądach jest konieczne, w szczególności w tak dużych miastach, jak Gdańsk - twierdzi sędzia Rafał Terlecki, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Gdańsku.

Konkurs specjalistów

Do konkursu może przystąpić każdy, kto posiada wykształcenie wyższe magisterskie oraz co najmniej pięcioletni staż pracy, w tym co najmniej dwa lata na stanowisku kierowniczym. Nie może też być karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi oraz musi cieszyć się nieposzlakowaną opinią. Powinien wyróżniać się wiedzą teoretyczną i doświadczeniem w dziedzinie finansów publicznych, prowadzenia inwestycji i gospodarowania mieniem Skarbu Państwa.
- Procedura konkursowa jest rozwiązaniem ze wszech miar zasadnym. Po pierwsze, zapewnia transparentność osób powoływanych do pełnienia funkcji menedżerskich i zapewnia możliwość poznania kandydatów przed powierzeniem im odpowiedzialnych funkcji. Budżety sądów są rozbudowane, w ich ramach realizuje się również inwestycje i remonty, w grę wchodzą także wypłaty dla biegłych, ławników - wyjaśnia sędzia Jarema Sawiński, rzecznik Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Jednak obostrzenia konkursowe są zbyt szczegółowe, procedura nie odpowiada randze stanowiska, które ma być obsadzone. Kryteria naboru dyrektorów przypominają bardziej kryteria stosowane wobec menedżerów wielkich firm, a nie pracowników sądów - dodaje sędzia.

Specyfika sądów

Z kolei Jolanta Chajneta, dyrektor Sądu Okręgowego w Warszawie, mówi:
- Nowe wymagania nie gwarantują jakości sprawowania funkcji przez dyrektorów wybieranych w oparciu o kryteria przewidziane w rozporządzeniu. Specyfika służb finansowych w resorcie sprawiedliwości jest zupełnie inna niż w innych resortach. Obecnie urzędnikiem w sądzie może zostać pracownik po odbyciu stażu urzędniczego i zdaniu egzaminu. Podobnie powinna wyglądać procedura pozyskiwania fachowców od spraw finansowych.
Kluczowe znaczenie dla menedżerów finansowych w sądach musi mieć znajomość specyfiki pracy wymiaru sprawiedliwości. W sprawie, w której dwóch biegłych wyraziło odmienne zdanie, konieczne jest uwzględnienie opinii trzeciego biegłego. Przypadkowy menedżer trzymający się ściśle założeń finansowych nie będzie widział konieczności powołania trzeciego biegłego. Natomiast dyrektor znający specyfikę sądownictwa uzna to za rzecz oczywistą - tłumaczy Jolanta Chajneta.

Nabór z konkursu

Podobnego zdania jest Piotr Żuchowicz, członek resortowej komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy ministrze sprawiedliwości. Uważa on, że dyrektorzy sądów i kierownicy finansowi w sądach rejonowych powinni posiadać profesjonalną wiedzę i umiejętności z zakresu finansów publicznych, gospodarki finansowej sądów, rachunkowości, zamówień publicznych, działalności inwestycyjnej i spraw związanych z gospodarowaniem mieniem Skarbu Państwa.
- Nie powinna im być obca specyfika funkcjonowania sądów i zdarzeń gospodarczo-finansowych w nich zachodzących - uzupełnia Piotr Żuchowicz.
Uważa on, że konkursy przyczynią się do uporządkowania zasad naboru i powoływania dyrektorów sądów apelacyjnych i okręgowych oraz kierowników finansowych sądów rejonowych i ich zastępców.
- Praktyka pokaże, czy zmiany rzeczywiście zagwarantują przejrzystość konkursów - dodaje Piotr Żuchowicz.

Nowe propozycje

Zdaniem Jolanty Chajnety, na funkcje dyrektorów nie trzeba szukać menedżerów spoza resortu sprawiedliwości - obecnie prowadzone są okresowe oceny pracowników sądów. Na ich podstawie można wybierać najlepiej nadających się do pracy związanej z finansami. Potencjalni dyrektorzy mogą się też szkolić w Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury. Dopiero wówczas mogliby stawać do konkursu.
- Nie musimy sięgać po niesprawdzonych w resorcie specjalistów z zewnątrz - dodaje Jolanta Chajneta.
Podstawa prawna
• Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 stycznia 2008 r. w sprawie konkursu na stanowiska dyrektora lub kierownika finansowego sądu (Dz.U. nr 20, poz. 121).