Brak cenników i wywieszek cenowych oraz sprzedaż niewłaściwie oznakowanych produktów to główne grzechy firm świadczących usługi dla konsumentów. Taki wniosek płynie z opublikowanego dziś raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na temat legalności i rzetelności przedsiębiorców. Powstał on w wyniku kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Handlową.
Wykryte podczas kontroli działania przedsiębiorców są niezgodne z ustawą z 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. nr 97, poz. 1050) oraz z rozporządzeniem ministra finansów z 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U. nr 99, poz. 894).
Zgodnie z art 137 par. 1 kodeksu wykroczeń za nieujawnienie cen przedsiębiorcy grozi nagana lub 1,5 tys. zł grzywny.
Skargi klientów
– Impulsem do przeprowadzenia kontroli były przede wszystkim informacje od konsumentów – mówi Dariusz Łomowski, zastępca dyrektora departamentu Inspekcji Handlowej.
Michał Buczkowski, prawnik w kancelarii Gide Loyrette Nouel, przypomina, że konsument, który stwierdzi, że w danym zakładzie nie ma cennika lub jest on niejasny, może zwrócić się o pomoc do powiatowego lub miejskiego rzecznika konsumentów.
– Do obowiązków rzecznika należy m.in. udzielanie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów. Może on również wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli u usługodawcy przez Inspekcję Handlową – wyjaśnia Michał Buczkowski.
Inspektorzy sprawdzali zarówno zakłady należące do dużych sieci, jak i małe firmy rodzinne. Przyjrzeli się fryzjerom, zegarmistrzom, szewcom, krawcom. Prześwietlono podmioty świadczące usługi na rynku napraw sprzętu RTV i AGD, kosmetycznym, fotograficznym i motoryzacyjnym. Łącznie skontrolowano 338 przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono u 124.
– Przedsiębiorcy, u których wykryliśmy nieprawidłowości, najczęściej tłumaczyli się nieznajomością prawa – mówi Dariusz Łomowski.
Bezcenne usługi
W 43 placówkach (czyli u 12,7 proc. skontrolowanych) inspektorzy stwierdzili brak uwidocznionego cennika. Najwięcej tego typu nieprawidłowości wykryto w zakładach fryzjerskich (6 przypadków), szewskich i motoryzacyjnych (po 5 przypadków).
– Usługodawca świadczący usługi w swoim zakładzie lub w tzw. punktach sprzedaży obwoźnej ma obowiązek umieścić w ogólnodostępnym i widocznym miejscu cennik wraz z dokładnym określeniem rodzaju i zakresu świadczonych usług – tłumaczy Michał Buczkowski.
W trakcie kontroli okazało się ponadto, że w 20 firmach cennik co prawda był, ale nie zawierał wszystkich wymaganych informacji lub ceny były podane w sposób niejednoznaczny (np. w przedziałach „od... do...”).
– Ceny za świadczone usługi muszą być przedstawione w sposób prosty i niebudzący wątpliwości – podkreśla Michał Buczkowski.
Zaznacza jednak, że przy określaniu ceny za daną usługę usługodawca może podać ją za pomocą stawki godzinowej, stawki procentowej, ceny za kilometr lub innych stawek przeliczeniowych.
– Brak cenników i wywieszek cenowych przy wyrobach oferowanych do sprzedaży utrudnia klientom dokonanie właściwego wyboru produktów – mówi Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy UOKiK.
Właścicieli firm, u których stwierdzono nieprawidłowy sposób informowania o cenach, ukarano mandatami karnymi. Po przeprowadzeniu kontroli większość przedsiębiorców sporządziła wymagane cenniki i uwidoczniła je w miejscu dostępnym dla klientów. Ponadto uzupełniono cenniki o brakujące informacje.
Niewłaściwe oznakowanie
Inspektorzy sprawdzali także prawidłowość oznakowania wyrobów oferowanych do sprzedaży.
– Sprzedaż prowadziło 142 skontrolowanych przedsiębiorców. W placówkach tych sprawdzono oznakowanie 910 partii wyrobów, kwestionując 254 partie – informuje Małgorzata Cieloch.
Stwierdzone nieprawidłowości polegały m.in. na braku jakiegokolwiek oznakowania produktów, braku informacji umożliwiających identyfikację produktu, a także braku opisu towaru w języku polskim. W jednym z zakładów fryzjerskich inspektorzy zakwestionowali sprzedawane kosmetyki, ponieważ były one przeterminowane.
– Inspektorzy poinformowali właściwą terenowo wojewódzką stację sanitarno-epidemiologiczną, a przedsiębiorca wycofał zakwestionowane produkty z obrotu – mówi Małgorzata Cieloch.
Podmioty odpowiedzialne za niewłaściwe oznakowanie produktów otrzymały mandaty karne.
Inspektorzy stwierdzili także, że nie wszystkie sprzedawane towary miały wywieszki z ceną.
Uprawnienia inspekcji
Inspekcja handlowa jest organem kontroli, który ma chronić interesy i prawa konsumentów. Do jej zadań należy przede wszystkim kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców. Inspektorzy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego.
Mogą oni także dokonywać tzw. zakupu kontrolowanego. Z takiej możliwości skorzystali inspektorzy podczas przeprowadzania opisywanej kontroli. Impulsem była skarga na jakość usług świadczonych w zakładzie fryzjerskim. Inspektorzy udali się do wskazanego zakładu i zlecili modelowanie włosów.
– Po wykonaniu usługi usługodawca naliczył i pobrał kwotę zgodną z uwidocznionym cennikiem, nie wydał jednak paragonu z kasy fiskalnej. W związku z tym skierowano pismo do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego – mówi Małgorzata Cieloch.
Inspekcja handlowa przeprowadza kontrole u przedsiębiorców m.in. na podstawie skarg konsumentów. W ciągu ostatnich trzech lat wpłynęło ich do wojewódzkich inspektoratów 4290. W związku z informacjami zawartymi w skargach w latach 2008 – 2010 przeprowadzono 767 kontroli. Inspekcja zapowiada, że w przyszłości będzie monitorować działania przedsiębiorców pod kątem respektowania praw konsumentów.
