Wszyscy obywatele UE po zatrzymaniu przez policję powinni mieć zagwarantowane prawo do kontaktu z adwokatem, a także do poinformowania członka rodziny lub pracodawcy - uważa Komisja Europejska, która zaprezentowała w środę projekt dyrektywy w tej sprawie.

KE chce zagwarantować podejrzanym w całej Unii prawo do kontaktu z adwokatem od momentu zatrzymania przez policję do czasu zakończenia postępowania.

"Prawo do sprawiedliwego procesu jest kluczowe dla budowy zaufania obywateli do unijnego systemu sprawiedliwości" - powiedziała w środę komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding.

"Po aresztowaniu obywatele muszą mieć gwarancję kontaktu z adwokatem bez względu na to, w którym kraju Unii Europejskiej przebywają. Jeśli są zatrzymani poza swoim krajem, powinni mieć wsparcie ze strony swojego konsulatu lub ambasady. Proponowane dzisiaj przepisy powinny wzmocnić wzajemne zaufanie między systemami sprawiedliwości i zapewnić, by podejrzani byli traktowani w całej UE z poszanowaniem takich samych minimalnych standardów" - dodała.

Komisja zauważa, że poszczególne kraje stawiają różne warunki, pod jakimi podejrzani mogą skonsultować się z adwokatem lub powiadomić rodzinę. Zdarza się, że nie mogą skontaktować się z adwokatem na etapie przesłuchania przez policję. Także dowody pozyskane bez obecności adwokata mają różny status. Ponadto osoby poszukiwane na podstawie europejskiego nakazu aresztowania mogą nie mieć dostępu do adwokata do czasu wydania ich do kraju, z którego nakaz ten został wysłany. KE zauważa, że zdarza się, że podejrzanym nie proponuje się możliwości powiadomienia rodziny o zatrzymaniu.

Co roku w UE prowadzonych jest 8 mln postępowań karnych

"Zatrzymany powinien mieć prawo do powiadomienia wybranej osoby, czy to członka rodziny, pracodawcy, czy ambasady, gdy aresztowany został za granicą" - wyjaśnił urzędnik KE. Dodał też, że zatrzymani muszą mieć prawo do poufnych spotkań z adwokatem, ponieważ informacje przekazane adwokatowi nie powinny być "pod żadnym pozorem" wykorzystywane do skazania. Adwokat ma mieć też prawo do sprawdzenia warunków, w jakich przetrzymywany jest jego podopieczny. Urzędnik zauważył, że środowe propozycje KE są popierane przez Europejską Radę Prawników oraz Międzynarodową Organizację Sprawiedliwe Procesy.

W projekcie dyrektywy KE uwzględnia też prawo osoby poszukiwanej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania do konsultacji prawnej zarówno w kraju wydania nakazu, jak i w kraju zatrzymania.

Środowy projekt dyrektywy o prawie do adwokata od początku przesłuchań policyjnych jest trzeci z serii dyrektyw, które mają zapewnić minimum praw do sprawiedliwego procesu w UE. Prawo do tłumacza zostało już zatwierdzone przez ministrów UE, a prawo do informacji czeka na zatwierdzenie przez Parlament Europejski.

Co roku w UE prowadzonych jest 8 mln postępowań karnych.