Watykan ogłosił w poniedziałek okólnik ws. przypadków pedofilii w Kościele; na jego podstawie episkopaty mają opracować do końca maja 2012 r. wytyczne postępowania. W dokumencie wskazano, że biskup ma "obowiązek powiadomienia władz świeckich o domniemanym przestępstwie".

Okólnik, wydany przez Kongregację Nauki Wiary, potwierdził przyjętą z inicjatywy Benedykta XVI linię współpracy z wymiarem sprawiedliwości poszczególnych krajów.

W okólniku stwierdzono: "Nadużycie seksualne osób niepełnoletnich nie jest tylko przestępstwem kanonicznym, lecz także przestępstwem ściganym przez prawodawstwo cywilne. Chociaż relacje z władzami cywilnymi nie są jednakowe w poszczególnych krajach, niemniej jednak ważna jest współpraca z nimi w zakresie własnych kompetencji".

"W szczególności, gdy chodzi o przepisy prawodawstwa cywilnego dotyczące zgłoszenia danych przestępstwa organowi władzy do tego powołanemu, nie naruszając tego, co odnosi się do sakramentalnego +foro interno+ (+forum wewnętrznego+). Oczywistym jest, że ta współpraca nie dotyczy tylko przypadków nadużyć popełnionych przez duchownych, ale także tych przypadków nadużyć, w których mają udział osoby konsekrowane czy świeccy działający w kościelnych strukturach" - podkreślił Watykan w dokumencie, ogłoszonym między innymi po polsku.

W dokumencie zauważono: "Wśród ważnych zadań, za które odpowiada biskup diecezjalny, a które mają na celu zabezpieczenie dobra wspólnego wiernych, w szczególności zaś ochronę dzieci i młodzieży, znajduje się danie właściwej odpowiedzi na przypadki ewentualnych nadużyć seksualnych wobec osób niepełnoletnich, popełnionych przez duchownych w jego diecezji".

"Tego rodzaju stanowisko zobowiązuje do ustanowienia należytych procedur postępowania, by objąć opieką ofiary takich nadużyć, jak również by formować wspólnotę kościelną w celu ochrony niepełnoletnich. Wspomniana odpowiedź winna uwzględnić aplikacje prawa kanonicznego w tej kwestii i jednocześnie mieć na względzie ustawodawstwo cywilne" - przypomniała Kongregacja Nauki Wiary.

Wskazała także: "Kościół, w osobie biskupa lub jego delegata, winien okazywać gotowość do wysłuchania ofiar i ich rodzin, jak też angażować się w udzielenie pomocy duchowej i psychologicznej". Przywołano w tym miejscu wzór Benedykta XVI, który podczas swych podroży apostolskich spotykał się z ofiarami pedofilii. Przytoczone zostały również słowa papieża, skierowane do ofiar z Irlandii: "Ogromnie wycierpieliście i jest mi z tego powodu naprawdę przykro. Wiem, że nic nie może usunąć zła, które znosiliście. Nadużyto waszego zaufania i została pogwałcona wasza godność".

Kongregacja zacytowała także słowa Jana Pawła II z 2002 roku: "Nie ma miejsca w kapłaństwie i w życiu zakonnym dla tego, kto by krzywdził młodych".

Zwrócono następnie uwagę na konieczność odpowiedniego przygotowania kandydatów do kapłaństwa: "W szczególności należy zwrócić uwagę na to, by cenili sobie czystość i celibat, odpowiedzialność ojcostwa duchowego i aby pogłębiali znajomość dyscypliny Kościoła w tej kwestii".

"Kapłani winni być pouczeni odnośnie do krzywdy, jaką duchowny może wyrządzić ofierze poprzez nadużycie seksualne i odnośnie do osobistej odpowiedzialności przed prawem cywilnym i kanonicznym, jak również rozpoznać to, co mogłoby być znakami ewentualnych nadużyć ze strony kogokolwiek wobec osób niepełnoletnich" - wskazano.

"Duchowny oskarżony, aż do momentu udowodnienia mu winy, korzysta z domniemanej niewinności. Niemniej biskup może zapobiegawczo ograniczyć wykonywanie posługi kapłańskiej w oczekiwaniu na wyjaśnienie oskarżeń. W przypadku stwierdzenia niewinności, winno się uczynić wszystko, by duchownemu zostało przywrócone jego dobre imię, które ucierpiało na skutek niesprawiedliwego oskarżenia" - podkreślił Watykan.

Przypomniał następnie, że w prawie kanonicznym na mocy decyzji Jana Pawła II nadużycie seksualne wobec niepełnoletniego, dokonane przez osobę duchowną zostało włączone do kategorii ciężkich przestępstw, a ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary kardynał Joseph Ratzinger otrzymał od papieża specjalne uprawnienia dla sprawniejszego postępowania w procedurach karnych w przypadkach takich przestępstw.

Zgodnie z nowymi normami przedawnienie następuje po upływie 20 lat i rozpoczyna się z dniem, w którym nieletnia ofiara ukończyła 18. rok życia.

"Odpowiedzialność w traktowaniu przypadków nadużyć seksualnych wobec osób niepełnoletnich należy w pierwszym rzędzie do biskupów lub wyższych przełożonych zakonnych" - wskazała Kongregacja. I dodała, że "jeśli oskarżenie jest co najmniej prawdopodobne, biskup, wyższy przełożony, czy ich delegaci" powinni rozpocząć dochodzenie wstępne zgodnie z przepisami prawa kanonicznego.

Kongregacja wyraźnie podkreśliła: "Osoba wnosząca oskarżenie o przestępstwie winna być traktowana z szacunkiem. W przypadkach, w których nadużycie seksualne jest powiązane z innym przestępstwem przeciwko świętości sakramentu pokuty, oskarżający ma prawo żądać, by jego imię nie zostało ujawnione duchownemu oskarżonemu".

W osobnym liście prefekt Kongregacji Nauki Wiary kardynał William Levada napisał, że poszczególne episkopaty mają czas do końca maja 2012 roku na opracowanie wytycznych, dotyczących "jasnych i skoordynowanych procedur w przypadkach nadużyć seksualnych".