TEZA: Klasyfikacja rodzinnych ogrodów działkowych jako urządzeń użyteczności publicznej służących zaspokajaniu potrzeb wypoczynkowych, rekreacyjnych i innych oraz jako terenów zielonych nie przekłada się na objęcie szczególną ochroną takich terenów przed lokalizacją na nich gazociągów.
STAN FAKTYCZNY
Spółka gazownicza (dalej spółka) wystąpiła do prezydenta miasta o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy gazociągu średniego ciśnienia.
Organ uwzględnił wniosek, wydając pozytywną dla wnioskodawcy decyzję opartą na art. 50 – 54 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.). W uzasadnieniu decyzji organ podał, że dla terenu inwestycji nie ma obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a przedsięwzięcie ma charakter inwestycji celu publicznego. Dodatkowo w ocenie prezydenta zamierzenie inwestycyjne jest zgodne z funkcją i zagospodarowaniem terenu. Inwestycja nie jest przy tym zaliczana do mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Projekt decyzji został również pozytywnie uzgodniony w zakresie melioracji wodnych z marszałkiem województwa. O postępowaniu w sprawie dokonano obwieszczeń i zawiadomień stosownie do treści art. 53 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Uwagi i zastrzeżenia nie zostały podniesione.
Odwołanie od tej decyzji wniósł okręgowy zarząd Polskiego Związku Działkowców (dalej PZD), wieczysty użytkownik działki objętej lokalizacją inwestycji. Podniósł, że lokalizacja gazociągu koliduje z treścią decyzji prezydenta o ustaleniu lokalizacji drogi. Ostatecznie sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku.
UZASADNIENIE
Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że ta inwestycja celu publicznego, stosownie do art. 2 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest działaniem o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), stanowiącym realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. nr 102, poz. 651 z późn. zm.). W punkcie 2 art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami za cel publiczny uznano budowę i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Takim urządzeniem jest bez wątpienia sporny gazociąg.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 pkt 1 oraz art. 50 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rozmieszczenie inwestycji celu publicznego następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu w decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Warunki i tryb wydawania takiej decyzji określone zostały w przepisach ustawy planistycznej. Wynikają z nich dwie podstawowe cechy rozstrzygnięcia lokalizacyjnego – jego związany i deklaratoryjny charakter. Ma to w sprawie istotne znaczenie. Jak podkreślili sędziowie, w decyzji lokalizacyjnej stwierdza się jedynie, czy w świetle powszechnie obowiązującego prawa dopuszczalna jest realizacja danej inwestycji na wskazanym przez inwestora terenie. Zgodnie bowiem z art. 54 pkt 2 powołanej ustawy przedmiotowa decyzja określa warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z odrębnych przepisów powszechnie obowiązujących, a właściwy organ przed jej wydaniem jest zobowiązany do analizy warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy w kontekście treści tych odrębnych przepisów (art. 53 ust. 3 pkt 1). Korelatem tego obowiązku jest publiczne prawo podmiotowe inwestora do żądania ustalenia warunków realizacji inwestycji wynikających z przepisów obowiązującego prawa (por. wyrok NSA z 16 lutego 2010 r., II OSK 1862/08, Lex nr 597414). Innymi słowy organ bada, czy dana inwestycja spełnia przesłanki ściśle określone przepisami prawa. Stwierdzając natomiast brak przesłanek negatywnych do wydania decyzji (tj. jej zgodność przepisami odrębnymi) – nie może odmówić ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego. Oznacza to, że nie od uznania organu zależy możliwość realizacji inwestycji na danym terenie, ale od treści przepisów odrębnych. W tym właśnie sensie decyzja lokalizacyjna jest rozstrzygnięciem związanym i deklaratoryjnym (potwierdzającym, a nie kształtującym).
Sąd ocenił również prawidłowość decyzji w świetle ustawy z 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. nr 169, poz. 1419 z późn. zm.). Zdaniem WSA jej zapisy nie przekładają się na objęcie szczególną ochroną takich terenów – przed lokalizacją na nich gazociągów. Brak jest takich wyłączeń również w ustawie o ochronie środowiska, o ochronie przyrody czy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Obszar rodzinnych ogrodów działkowych nie został także wyłączony z możliwości lokalizacji gazociągu w przepisach rozporządzenia ministra gospodarki z 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz.U. nr 97, poz. 1055).
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 24 marca 2011 r. II SA/Bk 46/11
Opinia
Omawiany wyrok ma bardzo istotne znaczenie dla działkowiczów. Stwierdza on bowiem, iż dopuszczalne jest lokalizowanie także w obrębie ogródków działkowych inwestycji celu publicznego, a działkowcy, w celu uniknięcia ewentualnych negatywnych decyzji, powinni włączać się w prace nad projektami tego typu już na etapie uzgodnień.
WSA oddalając skargę, wskazał, że decyzje nie naruszają obowiązujących przepisów. Decyzja lokalizacyjna jest bowiem decyzją o charakterze deklaratoryjnym – potwierdza jedynie brak przeszkód uzgodnienia wniosku i dochowanie przez wnioskującego wymogów formalnych, stwierdzając zarazem, że zostały one dochowane. W szczególności o planach inwestycyjnych zainteresowani (w tym działkowcy) byli informowani stosownie do obowiązujących przepisów. Na etapie uzgodnień jednakże żadnych uwag nie wnosili, a właśnie wówczas byłoby możliwe rozważenie alternatywnego przebiegu linii gazociągu. Żaden przy tym przepis powołanych przez skarżących ustaw nie zabrania lokalizacji tego typu inwestycji na terenie działek.