Zagwarantowanie wysokiej jakości świadczonych usług lub dostaw przez wykonawcę wybranego w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest przedmiotem starania wszystkich zamawiających. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest żądanie aby wykonawcy posiadali certyfikat jakości z serii ISO 9000.
Posiadanie przez przedsiębiorstwo certyfikatu z serii ISO 9000 zwiększa gwarancję wysokiej jakości wykonania przedmiotu zamówienia. Pomimo, iż w Polsce nie ma obowiązku posiadania certyfikatu z serii ISO, wymogi narzucane przez partnerów z krajów unii europejskiej powodują, że coraz większa grupa polskich przedsiębiorców posiada certyfikaty z serii ISO 9000.

Podstawowe informacje

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (International Organization for Standarization – ISO) w 1987 r. opracowała serię norm ISO 9000, które są obecnie przyznawane w ponad 100 krajach na całym świecie.
ISO 9000 jest międzynarodowym standardem zarządzania, mającym na celu stworzenie w przedsiębiorstwie takiego systemu organizacyjnego, który zapewni wysoką, powtarzalną jakość wytwarzanych produktów lub świadczonych usług.
Seria ISO 9000 składa się z kilku podsystemów:
• ISO 9001 – normę stosuje się w przypadku zawierania umów, gdy zaufanie co do tego, że wrób jest zgodny z wymaganiami, może być osiągnięte przez odpowiednie wykazanie przez dostawcę zdolności do projektowania/konstruowania, produkcji, instalowania i serwisu,
• ISO 9002 – normę stosuje się w przypadku zawierania umów, gdy zaufanie co do tego, że wyrób jest zgodny z wymaganiami może być osiągnięte przez odpowiednie wykazanie przez dostawcę zdolności w produkcji i instalowaniu,
• ISO 9003 – normę stosuje się w przypadku zawierania umów, gdy zgodność wyrobu z określonymi wymaganiami może być wykazana z odpowiednią wiarygodnością i gdy zdolność dostawcy do prowadzenia kontroli i badań może dostarczonego wyrobu może być zaprezentowana w sposób zadawalający.

Warunek zamawiającego

Szereg zamawiających zawiera w specyfikacji istotnych warunków zamówienia warunek, iż do ogłoszonego przetargu mogą przystąpić wykonawcy, którzy posiadają certyfikat jakości z serii ISO 9000.
Wyżej wymieniony warunek formułowany najczęściej jest jako obowiązek posiadania przez wykonawcę:
• certyfikatu ISO wydanego za zgodność z normą ISO 9001 (dopuszczalny za zgodność z normą ISO 9002),
• certyfikatu ISO w zakresie zapewnienia jakości wykonawstwa robót budowlanych w obiektach użyteczności publicznej,
• wdrożonego systemu zarządzania jakością potwierdzonego ważnym certyfikatem ISO 9001,
• normy ISO serii 9000 w zakresie robót objętych niniejszym zamówieniem.
Na potwierdzenie spełniania określonego przez zamawiającego warunku, wykonawca przystępując do postępowania zobowiązany jest dołączyć do oferty kserokopię stosownego certyfikatu.
Zamawiający może wymagać przedstawienia certyfikatu z serii ISO 9000 na podstawie § 5 ust. 4 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2009 r., Nr 226 poz. 1817).
Wskazany przepis dopuszcza w celu potwierdzenia, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego zażądanie przedstawienia zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający odwoła się do systemów zapewniania jakości opartych na odpowiednich normach europejskich.
Wobec tego posiadanie certyfikatu z serii ISO 9000 jako warunku, dopuszczającego wykonawcę do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, należy uznać za dopuszczalne na podstawie obowiązujących przepisów.

ISO jako kryterium

Certyfikaty z serii ISO 9000 dotyczą przede wszystkim systemu jakości przedsiębiorstwa, zarządzania jakością, procedur organizowania i dokumentacji związanej z zarządzaniem jakością. Odnoszą się zatem do właściwości dostawcy lub wykonawcy.
Tymczasem stosownie do art. 91 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć właściwości dostawcy lub wykonawcy.
Wobec tego posiadanie przez oferenta certyfikatu ISO, nie może być kryterium oceny złożonej oferty.
Możliwe natomiast wydaje się ustalenie kryterium odnoszącego się do wykonania przedmiotu zamówienia. Przykładowo za dopuszczalne można uznać kryterium:
• wykonanie przedmiotu zamówienia w systemie zapewnienia jakości ISO 9001 lub 9002 – np. z wagą 10 proc..
Tak sformułowane kryterium nie odnosi się do właściwości wykonawcy oferenta a jedynie do procedury obowiązującej u wykonawcy danego produktu objętego przedmiotem zamówienia publicznego.