Strona, na której wniosek zostało wszczęte postępowanie, może żądać jego zawieszenia. Warunkiem jest brak sprzeciwu pozostałych stron oraz brak zagrożenia interesu społecznego
Niezależnie od sytuacji, w których organ administracji jest zobowiązany zawiesić postępowanie z urzędu, strona ma możliwość wystąpienia z żądaniem zawieszenia postępowania. Nie musi być ono uzasadnione żadną obiektywną przyczyną. Żądanie można jednak zgłosić wyłącznie w przypadku wszczęcia postępowania na wniosek strony.

Postępowanie w toku

W doktrynie prawa i orzecznictwie wskazuje się, iż fakultatywne zawieszenie postępowania uzależnione jest od łącznego wystąpienia czterech warunków:
● postępowanie w danej sprawie administracyjnej toczy się,
● postępowanie to zostało wszczęte na wniosek strony, która występuje z żądaniem zawieszenia postępowania,
● w postępowaniu, w którym występuje wielość stron, pozostałe strony muszą wyrazić zgodę na zawieszenie postępowania,
● zawieszenie postępowania nie zagraża interesowi społecznemu.
Niespełnienie chociażby jednej z przesłanek warunkujących fakultatywne zawieszenie postępowania administracyjnego wymienionych w treści art. 98 k.p.a. powoduje, że organ nie może zawiesić postępowania w tym trybie (wyrok WSA w Warszawie z 15 czerwca 2007 r., I SA/Wa 544/07, Legalis).
Pierwszym warunkiem zawieszenia postępowania jest wymóg, aby postępowanie administracyjne było w toku (por. postanowienie SKO we Wrocławiu z 20 kwietnia 2007 r., SKO 4303/37/07, OwSS 2007/3/50). Można je więc zawiesić zarówno na etapie postępowania przed organem I instancji, jak i organem odwoławczym. Zawieszenie postępowania na szczeblu postępowania pierwszoinstancyjnego dotyczy okresu pomiędzy jego wszczęciem a wydaniem decyzji kończącej postępowanie. Natomiast na szczeblu postępowania drugoinstancyjnego obejmuje czas od przekazania w trybie art. 133 k.p.a. całości akt sprawy organowi II instancji po ustaleniu przez organ I instancji, że nie istnieją podstawy do zastosowania samokontroli, o której stanowi art. 132 k.p.a. Momentem końcowym, który umożliwia zawieszenie, jest okres przed zakończeniem postępowania decyzją ostateczną.
Z żądaniem zawieszenia może wystąpić jedynie strona, na wniosek której wszczęte zostało postępowanie. Strona, której żądanie spowodowało wszczęcie postępowania głównego, nie może wnosić o zawieszenie postępowania nadzwyczajnego, jeżeli zostało ono wszczęte przez organ z urzędu. Prawo do żądania zawieszenia postępowania nie przysługuje innym stronom postępowania ani też podmiotom uczestniczącym w postępowaniu na prawach strony.



Sprzeciw stron

Ustawa uzależnia możliwość zawieszenia postępowania na wniosek uprawnionej strony od braku sprzeciwu pozostałych stron postępowania. Należy zatem wezwać stronę z wyjątkiem tej, która żąda zawieszenia postępowania, aby w wyznaczonym przez organ terminie (np. siedmiodniowym) biegnącym od daty doręczenia wezwania ustosunkowała się do wniosku o jego zawieszenie. Można stronie zastrzec w wezwaniu rygor, że nieustosunkowanie się do wezwania w wyznaczonym terminie skutkować będzie uznaniem, że sprzeciwu nie wniesiono. Osoba zgłaszająca sprzeciw może to uczynić w dowolnej formie, np. ustnie do protokołu w czasie rozprawy administracyjnej. Sprzeciw stanowi czynność procesową strony postępowania i w związku z tym jej forma oraz treść powinny odpowiadać wymaganiom art. 63 k.p.a. Powinien więc on zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie (wyrażenie sprzeciwu) oraz czynić zadość innym wymaganiom określonym w przepisach szczególnych. Organ nie musi uzyskać od pozostałych stron wyraźnej zgody na zawieszenie postępowania. Ich milczenie w ciągu wyznaczonego im terminu należy zatem odczytywać jako brak sprzeciwu co do zawieszenia, a nie jako brak zgody.

Interes społeczny

Organ administracji ocenia, czy zawieszenie postępowania na żądanie strony nie zagraża interesowi społecznemu. Wynik tej oceny powinien zostać ujawniony w uzasadnieniu postanowienia w sprawie zawieszenia postępowania. WSA w Warszawie w wyroku z 19 listopada 2008 r. (VIII SA/Wa 359/2008, LexPolonica nr 2060026) wskazał, że organ powinien starannie rozważyć zarówno słuszny interes strony wyrażony w żądaniu zawieszenia postępowania, jak i interes społeczny, któremu zawieszenie postępowania mogłoby zagrażać. Zagrożenie interesowi społecznemu powinno być aktualne i rzeczywiste, a nie tylko potencjalne.
Organ stwierdza spełnienie warunków zawieszenia postępowania w postanowieniu. Zgodnie z art. 101 par. 3 k.p.a. stronie służy zażalenie na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania, chodzi tu więc nie tylko o postanowienie o odmowie zwieszenia, ale też o postanowienie o zawieszeniu postępowania. Z kolei przepis art. 101 par. 2 k.p.a. nakłada na organ administracji publicznej obowiązek pouczenia strony (a w razie wielości stron wszystkich stron postępowania), na której żądanie zawieszono postępowanie, o skutkach prawnych upływu trzech lat od daty zawieszenia postępowania. Pouczenie to powinno zostać zawarte w postanowieniu o zawieszeniu postępowania. Jest to obligatoryjny element tego aktu administracyjnego.

Brak wniosku o podjęcie

Postępowanie administracyjne zawieszone na podstawie art. 98 k.p.a. podejmowane jest wyłącznie na żądanie strony. Z tym żądaniem może wystąpić każda ze stron postępowania, a nie tylko ta, na której wniosek postępowanie zostało wszczęte i zawieszone.
W przypadku gdy w ciągu trzech lat od zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się do organu z wnioskiem o jego podjęcie, ustawodawca nie przywraca stanu pierwotnego, tzn. stanu sprzed wszczęcia postępowania, tylko tworzy z mocy prawa stan równoważny ze stanem określonym w art. 105 par. 2 k.p.a., tj. z wystąpieniem przez stronę o umorzenie postępowania. Żądanie umorzenia postępowania uważa się bowiem w doktrynie za formę cofnięcia żądania przez stronę w postępowaniu administracyjnym. Powyższy pogląd potwierdza wyrok WSA w Warszawie z 30 listopada 2009 r. (I SA/Wa 1498/09, Legalis). W orzeczeniu tym stwierdzono, że w sytuacji gdy postępowanie administracyjne zostało wszczęte, musi być zakończone w sposób przewidziany przepisami prawa procesowego. Kodeks postępowania administracyjnego dopuszcza wyłącznie zakończenie postępowania w formie decyzji. Dotyczy to również zakończenia postępowania w sprawie, w której na wniosek strony zawieszono postępowanie. Przepis art. 98 par. 2 k.p.a. nie wprowadza w tym zakresie regulacji szczególnej, która dałaby podstawę do odstąpienia od ustanowionej w art. 104 k.p.a. formy zakończenia postępowania. Odstąpienie od formy decyzji narusza możliwość obrony interesu przez stronę. W takim zatem przypadku należy na podstawie art. 105 par. 1 k.p.a. umorzyć postępowanie w formie decyzji.
Podstawa prawna
Art. 98 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn zm.).