Jakie są doświadczenia Katowic w zakresie realizowania inwestycji w formule PPP? W jaki sposób inwestycje realizowane w formule PPP mogą przyczynić się do obniżki długu ciążącego na samorządzie? Dlaczego należy prześledzić skutki przedsięwzięcia PPP w okresie 5 – 7 lat?
Gdy tylko ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym weszła w życie, od razu rozpoczęliśmy w Katowicach prace nad projektami, które mogłyby zostać zrealizowane w formule tego rodzaju partnerstwa. Najpierw rozpoczęliśmy przygotowania do realizacji projektu Aquaparku. Polegały one na przeprowadzeniu badań rynku i analiz, których wymagała ówczesna ustawa. Następnie przygotowywaliśmy się do rozpoczęcia formalnej procedury wyboru partnera prywatnego. Nowelizacja ustawy o PPP z 2009 r. pozwoliła nam na wszczęcie postępowań o wybór partnerów czy też koncesjonariuszy. W chwili obecnej kończymy rozpoczętą jeszcze w 2009 r. procedurę wyboru partnera prywatnego dla realizacji wspomnianego wcześniej parku wodnego. Niedawno zamieściliśmy ogłoszenie o wyborze koncesjonariusza dla zarządzania Międzynarodowym Centrum Kongresowym. Trwają również prace nad opublikowaniem ogłoszenia o wybór koncesjonariusza dla realizacji projektu parkingów podziemnych w dwóch lokalizacjach w centrum Katowic.
Zahamowanie wzrostu zadłużenia samorządów jest obecnie kwestią bardzo palącą. Jednym z rozwiązań mogącym zapewnić miastom dalszy rozwój i ustrzec je przed zahamowaniem procesów inwestycyjnych może być stosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego dla realizacji inwestycji samorządowych. Należy jednak projektować współpracę z partnerami prywatnymi w takiej formie, która nie spowoduje wzrostu długu publicznego. Niestety, tylko niektóre umowy PPP mogą nie stanowić obciążenia finansowego dla samorządów. Podział obciążeń finansowych wynikających z realizacji projektu PPP to pochodna m.in. podziału ryzyk wiążących się z prowadzonym przedsięwzięciem pomiędzy stronę publiczną a partnerem prywatnym. Aby umowa PPP i zobowiązania strony publicznej z niej wynikające nie stanowiły dla samorządu obciążenia finansowego i nie pogłębiały długu publicznego, konieczne jest przeniesienie znaczącej części ryzyka na partnera prywatnego. Jest to niezmiernie istotna kwestia, ponieważ zgodnie z decyzją Eurostatu właśnie podział ryzyk jest jednym z czynników przesądzających o zaliczeniu zobowiązań publicznych do wskaźnika zadłużenia.
Aby poprawnie ocenić jakość przygotowanego do realizacji projektu PPP, nie wystarczy na końcu podpisać umowę z partnerem prywatnym i uznać całego postępowania za udane. Przecież tego rodzaju współpraca ma swoją szczególnie złożoną i wieloletnią specyfikę. Dlatego jeszcze przed podpisaniem kontraktu trzeba koniecznie prześledzić, jak będzie przebiegać współpraca pomiędzy stroną publiczną a partnerem prywatnym na przestrzeni co najmniej kilku lat. Podczas realizacji zawartej umowy PPP zarówno strona publiczna, jak i partner prywatny napotkają bowiem na problemy, których nie można było przewidzieć podczas negocjacji, i wówczas będzie należało znaleźć optymalne wyjście z zaistniałej sytuacji. Kto na samym początku podejmuje analizę funkcjonowania wspólnego przedsięwzięcia, jak i jego skutków w dłuższej perspektywie czasowej, ten osiąga większe prawdopodobieństwo przewidzenia ewentualnych problemów we współpracy. Dlatego taka analiza może znacząco wpłynąć na końcową ocenę prawidłowości przyjętego modelu funkcjonowania projektu PPP. Katalog takich problematycznych sytuacji wraz z ich rozwiązaniami zebrany na przestrzeni kilku lat funkcjonowania PPP pozwoli na uniknięcie błędów w kolejnych postępowaniach opartych na ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym.