Spadkodawca będzie mógł wskazać, które przedmioty z majątku przekaże konkretnym spadkobiercom. Wystarczy, że sporządzi testament w formie aktu notarialnego i zrobi w nim zapis windykacyjny.
Spadkodawca będzie mógł postanowić, że oznaczony spadkobierca testamentowy nabywa konkretną rzecz, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, które wchodzą do masy spadkowej po nim.
Wystarczy, że w tym celu ustanowi zapis windykacyjny w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. W ten sposób będzie mógł też ustanowić na rzecz zapisobiercy użytkowanie lub służebność. Takie zmiany do prawa spadkowego wprowadzi ustawa z 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która została przekazana do Senatu.
Jednakże zapisu windykacyjnego nie będzie wolno ustanawiać w testamencie napisanym własnoręcznie, ustnym, urzędowym lub sporządzonym w innej formie.
Bez zapisu windykacyjnego nie wskaże również, które przedmioty z masy spadkowej po jego śmierci będą mogli objąć spadkobiercy dziedziczący po nim z mocy ustawy.
Aby zapis windykacyjny był skuteczny, powinny zostać spełnione następujące warunki:
● w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu musi należeć do spadkodawcy i nie mógł on być zobowiązany do jego zbycia,
● nie został uczyniony z zastrzeżeniem warunku lub terminu.
Zapisobierca może nie chcieć dziedziczyć zapisanego mu przedmiotu w formie zapisu windykacyjnego. Wtedy w ciągu pół roku od dnia, w którym dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia, będzie musiał złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku, który otrzyma na podstawie zapisu windykacyjnego. Takie oświadczenie złoży przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca pozostawił długi, ponieważ zapisobierca odpowiada za nie tak jak pozostali zapisobiercy. Do czasu działu spadku będzie odpowiadał za nie solidarnie. Natomiast rozliczenia między spadkobiercami a osobami, na rzecz których zostały uczynione zapisy windykacyjne, nastąpią proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń.
W dodatku dla spadkobierców uwzględni się w nich udział w wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Natomiast od chwili działu spadku spadkobiercy i zapisobiercy windykacyjni będą ponosili odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń.
Wartość zapisu windykacyjnego zostanie uwzględniona przy wyliczaniu zachowku oraz przy zaliczaniu darowizn na schedę spadkową.
Wartość przedmiotu zapisu obliczy się wówczas według stanu z chwili otwarcia spadku, uwzględniając cenę z chwili działu spadku.
Natomiast przy zaliczaniu na schedę spadkową nie będą uwzględniane pożytki uzyskiwane z przedmiotu tego zapisu.
Ważne!
Odpowiedzialność za długi spadkowe zapisobiercy windykacyjnego będzie ograniczona do wartości zapisu windykacyjnego według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 9, 17, 25 – 27 ustawy z 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.