W styczniu 2011 r. minął dziesięcioletni okres ważności pierwszych dowodów osobistych. Posiadacz dowodu, który utracił ważność, ma 30 dni na jego wymianę. W przeciwnym razie nie tylko nie załatwi formalności urzędowych, ale może zostać ukarany grzywną lub karą ograniczenia wolności
W styczniu 2011 r. minął dziesięcioletni okres ważności pierwszych dowodów osobistych (wtedy w miejsce papierowych książeczek wprowadzono plastikowe karty). Dowody te są automatycznie unieważniane przez system wydawania dowodów osobistych. Dokumenty, które stracą ważność, nie będą uprawniały do posługiwania się nimi. W związku z tym ich posiadacz nie tylko nie otrzyma kredytu, lecz także nie odbierze przesyłki pocztowej.
Obowiązek wymiany starych dowodów dotyczy tych osób, które otrzymały je w 2001 r. Każdy posiadacz dowodu osobistego powinien więc sprawdzić na dokumencie datę jego wydania i złożyć najpóźniej 30 dni przed terminem upływu ważności dowodu osobistego wniosek o wydanie nowego dokumentu tożsamości. Wniosek ten jest wolny od opłat.
Zgodnie z ustawą z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 z późn. zm.) obywatel polski zamieszkały w Polsce jest obowiązany posiadać dowód osobisty od ukończenia 18. roku życia. Za uchylanie się od posiadania lub wymiany dowodu podlega karze ograniczenia wolności do jednego miesiąca albo grzywnie.
Wymiany dowodu osobistego dokonuje organ gminy właściwy co do miejsca stałego zameldowania – wójt, burmistrz, prezydent miasta – na wniosek zainteresowanej osoby. Wniosek składa się na odpowiednim formularzu. Do wniosku potrzebne są dwie aktualne fotografie o wymiarach 4,5 x 3,5 cm przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami, w taki sposób, aby ukazywały głowę w pozycji lewego półprofilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy. Dodatkowo należy dołączyć skrócony odpis aktu małżeństwa wraz z adnotacją o aktualnie używanym nazwisku, a w przypadku osób, które nie wstąpiły w związek małżeński, skrócony odpis aktu urodzenia.
Wniosek o wymianę dowodu osobistego należy składać osobiście. To wymaganie ustawowe służy temu, żeby pracownik przyjmujący wniosek sprawdził, czy jest to rzeczywiście wnioskodawca. Okres od złożenia wniosku do odbioru dowodu wynosi zgodni e z przepisami do 30 dni.
W resorcie spraw wewnętrznych trwają prace nad biometrycznymi dowodami osobistymi. Zgodnie z planami ministerstwa nowe dowody osobiste mają być wydawane od lipca tego roku. Najpierw otrzymają je osoby, którym wydano dokument tożsamości w 2001 roku. W następnych latach wymianie podlegać będą dowody z dobiegającym końca 10-letnim terminem ważności. Nowy dowód osobisty będzie dokumentem potwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie na terenie Polski oraz m.in. państw strefy Schengen. Prawo posiadania dowodu osobistego będzie miał każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej od chwili urodzenia, natomiast osoby pełnoletnie zamieszkałe na terytorium RP będą miały obowiązek posiadania tego dokumentu. Dzieci do 5. roku życia otrzymają dowód osobisty z terminem ważności 5 lat, a pozostałe osoby na 10 lat.
Unieważnienie dowodu
Dowód osobisty podlega unieważnieniu m.in. z dniem:
● zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub z dniem przekazania przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego;
● utraty obywatelstwa polskiego przez jego posiadacza;
● zgonu jego posiadacza;
● odbioru dowodu osobistego wydanego w miejsce poprzedniego, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w pkt 1 i 6;
Podstawa prawna
Zgodnie z ustawą z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 z późn. zm.)