Stronom postępowania wykonawczego, czyli skazanym nie będzie już przysługiwać prawo wnoszenia zażaleń na wydawane w trakcie ich trwania postanowienia, dotyczących np. widzeń czy wstrzymania wykonania orzeczenia.
Postanowienia w karnym postępowaniu wykonawczym nie będą mogły być zaskarżane. Takie zmiany przewiduje projekt nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego. Wczoraj został on przyjęty przez Radę Ministrów.

Wyłączone zażalenie

Projektodawcy proponują zniesienie zasady zaskarżalności postanowień w postępowaniu wykonawczym. Według projektu możliwość zaskarżeniu ma być wyłączona w stosunku do orzeczeń, które można ogólnie podzielić na dwie kategorie. Po pierwsze, chodzi o postanowienia, które nie mają zasadniczego wpływu na treść uprawnień i obowiązków skazanego w postępowaniu wykonawczym. Jako przykład projektodawcy wskazują w uzasadnieniu postanowienie w przedmiocie właściwości sądu. Drugą kategorią orzeczeń niepodlegających zaskarżaniu są te z nich, które, co do zasady, mają korzystny wpływ na treść uprawnień i obowiązków skazanego jako strony postępowania wykonawczego, jak chociażby postanowienie o zmniejszeniu liczby godzin wykonywanej pracy lub wysokości miesięcznych potrąceń z uzyskiwanego wynagrodzenia.

Wyjątki od zasady

Zgodnie z treścią projektu stronom postępowania wykonawczego będzie jednak przysługiwać prawo wnoszenia zażaleń na postanowienia konkretnie wskazane w ustawie. Taka możliwość miałaby istnieć tylko w przypadku orzeczeń najbardziej istotnych dla skazanego, w tym związanych z pozbawieniem wolności. Przy ich wyborze kierowano się doniosłością danej sytuacji dla skazanego oraz jej znaczeniem w stosunku do celów postępowania wykonawczego. Projekt zakłada zatem wprowadzenie zaskarżalności postanowienia o umorzeniu lub zawieszeniu postępowania wykonawczego, zarządzeniu wykonania zastępczej lub zawieszonej kary pozbawienia wolności czy też w przedmiocie określenia sposobu podania wyroku do publicznej wiadomości, jeżeli nie określono tego w wyroku. Strona postępowania wykonawczego będzie mogła także wnieść zażalenie na postanowienie co do dalszego stosowania środka zabezpieczającego związanego z umieszczeniem sprawcy w zakładzie zamkniętym.
Autorzy proponowanych rozwiązań uzasadniają ich wprowadzenie potrzebą usprawnienia i przyspieszenia przebiegu postępowań wykonawczych. Wskazują oni, że dotychczasowa praktyka wskazywała na całkowitą zbędność istnienia zasady zaskarżalności co do wszystkich postępowań incydentalnych we wskazanym zakresie.

Bez udziału stron

Projektodawcy proponują także zniesienie zasady udziału stron we wszystkich posiedzeniach w postępowaniu wykonawczym. Uznano bowiem, że wystarczające i bardziej racjonalne jest udzielenie im takiej możliwości wyłącznie w najistotniejszych sprawach.
Zgodnie z treścią projektu przesłanki udzielania warunkowego zwolnienia mają zostać ograniczone do postawy, właściwości i warunków osobistych skazanego oraz okoliczności dotyczących jego zachowania po popełnieniu przestępstwa, w tym także w czasie odbywania kary.
Projekt zakłada ponadto odwrócenie zasady dotyczącej wykonalności postanowień w postępowaniu wykonawczym. Proponuje się, aby generalnie stawały się one wykonalne z chwilą wydania, a nie jak dotychczas uprawomocnienia orzeczenia.
Według projektu wykonanie kary grzywny oraz należności Skarbu Państwa zasądzonych w postępowaniu cywilnym ma być usprawnione poprzez przekazanie niektórych czynności urzędom skarbowym. Rezygnuje się także z możliwości ich odraczania lub rozłożenia na raty.