Gmina, której nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste, będzie sama decydować, czy udzielić bonifikaty od opłaty za przekształcenie użytkowania we własność.
Wczoraj w senackiej komisji samorządu terytorialnego i administracji odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Zmiana przepisów ma na celu wprowadzenie fakultatywnej możliwości udzielania bonifikat od opłaty przekształceniowej w przypadku nieruchomości należących do jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z założeniami projektu o bonifikatę od przekształcenia użytkowania we własność będzie mogła się ubiegać osoba fizyczna, która jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa. Dodatkowo dochód miesięczny na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym nie może przekraczać przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Bonifikata będzie udzielana na wniosek użytkownika w wysokości 90 proc. Ponadto nieruchomość musi być zabudowana na cele mieszkaniowe albo przeznaczona pod tego rodzaju zabudowę. Jeżeli prawo użytkowania wieczystego powstało przed 5 grudnia 1990 roku, może być udzielona dodatkowa bonifikata w wysokości 50 proc.
Nowelizacja jest skutkiem dostosowania systemu prawnego do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2010 r. (sygn. akt K 9/08). TK stwierdził niezgodność art. 4 ust. 8 i 9 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z konstytucją w zakresie, w jakim wskazuje, że udzielenie bonifikaty jest obowiązkiem jednostki samorządu terytorialnego właściwego do wydania decyzji przekształceniowej. Do tej pory jednostki samorządu terytorialnego nie miały możliwości odmówienia udzielenia bonifikaty osobom spełniającym ustawowe warunki ani też podjęcia decyzji odnoście do wysokości udzielanej bonifikaty. W istocie więc decyzję o tym, czy i na jakich warunkach dokonać przekształcenia, podejmował wyłącznie użytkownik wieczysty. Żądanie udzielenia bonifikaty było wiążące dla drugiej strony dotychczasowej umowy o ustanowienie użytkowania wieczystego (właściciela nieruchomości). Złożenie wniosku oznaczało niejako automatycznie udzielenie bonifikaty co najmniej w wysokości 90 proc.
Zdaniem Trybunału obecnie obowiązujący mechanizm jest niedozwoloną ingerencją w prawo własności. Pozbawia jednostki samorządu terytorialnego kontroli nad nieruchomościami oddanymi w użytkowanie wieczyste, zmuszając je do automatycznego akceptowania każdego wniosku o udzielenie bonifikaty, bez względu na ocenę celowości przekształcenia.