Nie będzie już obszernej listy z wykazem wszystkich informacji uznawanych za ściśle tajne lub tajne. O tym, jak informacje będą chronione, zadecyduje osoba nadająca dokumentom urzędowym klauzulę tajności.
Wszelkie informacje i dokumenty, które nie powinny ujrzeć światła dziennego, zostaną oznaczone jako: ściśle tajne, tajne, poufne i zastrzeżone. Wynika to z nowej ustawy o ochronie informacji niejawnych, która wczoraj weszła w życie. Tym samym osoby, które decydują o tym, jak bardzo informacje powinny być chronione od 2 stycznia 2011 roku, muszą kierować się definicjami tych pojęć. W dodatku muszą sami ocenić, czy np. dany dokument zagraża sojuszom Polski z innymi państwami, czy jedynie utrudni prowadzenie polityki zagranicznej.
Nie obowiązuje już bowiem obszerny wykaz, który zawierał dokładne instrukcje o tym, jaka informacja powinna otrzymać klauzulę tajności.

Koniec z dowolnością

– Podstawowym kryterium przyporządkowania jest kryterium szkody dla interesów państwa, jaką mogłoby spowodować nieuprawnione ujawnienie informacji – mówi Justyna Szymaszek, radca prawny w kancelarii KPMG D. Dobkowski sp.k.
Nowe przepisy określają zatem, że informacje ściśle tajne to takie, których ujawnienie zagrozi sojuszom lub pozycji międzynarodowej Rzeczypospolitej Polskiej czy osłabi gotowość obronną kraju. Ponadto ściśle tajne są informacje, których ujawnienie mogłoby zagrozić życiu lub zdrowiu żołnierzy, funkcjonaiuszy lub pracowników, którzy wykonują czynności operacyjno-rozpoznawcze. Również dane zagrażające świadkom koronnym i ich najbliższym mają otrzymywać najwyższą klauzulę tajności.
Klauzulę poufne mają otrzymywać te informacje, których nieuprawnione ujawnienie spowoduje szkodę dla Polski przez to, że wpłynie niekorzystnie na funkcjonowanie gospodarki narodowej czy mogłyby utrudnić prowadzenie bieżącej polityki zagranicznej. Natomiast informacje zastrzeżone to takie, którym nie nadano powyższych klauzul.

Klauzule tajności

– Nowe rozwiązania, w szczególności nowe zasady nadawania informacjom niejawnym klauzul tajności mogą, przynajmniej początkowo, sprawiać trudności z powodu zastosowania w ustawie nieostrych i bliskoznacznych sformułowań – uważa Justyna Szymaszek. Tłumaczy, że kłopoty może sprawiać np. odróżnienie pojęć takich jak: wyjątkowo poważna szkoda i poważna szkoda, osłabienie gotowości obronnej, zakłócenie przygotowań obronnych i utrudnienie realizacji przedsięwzięć obronnych, czy też stwierdzenie istnienia niekorzystnego wpływu na funkcjonowanie gospodarki narodowej. Dodaje, że od rozróżnienia zastosowanych w definicjach pojęć będzie zależało, czy konkretnej informacji niejawnej nadana zostanie odpowiednia klauzula tajności.
W przypadku, gdy zostanie nadana niewłaściwa klauzula, to odbiorca materiału będzie mógł się zwrócić do osoby decydującej o wadze informacji o zmianę poziomu ochrony danych. W przypadku, gdy wniosek o zmianę klauzuli będzie dotyczył dokumentów wytworzonych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, o zmianę klauzuli należy wystąpić do prezesa Rady Ministrów.
Zmienią się także terminy obowiązywania nadanych klauzul. Osoba, która będzie nadawała dokumentom klauzulę, określi datę lub wydarzenia, po którym nastąpi zmiana klauzuli tajności dokumentu lub w ogóle zostanie ona zniesiona.
PRZYKŁAD
Jakie informacje o żołnierzach są chronione bez względu na upływ czasu
Zgodnie z nową ustawą bezterminowo chronione są dane, które mogą doprowadzić do identyfikacji funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników służb i instytucji, uprawnionych do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych. Tak samo chronione są informacje, których ujawnienie doprowadziłoby do zidentyfikowania osób, które udzieliły pomocy w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych służbom i instytucjom uprawnionym do ich wykonywania. Także dane niejawne, które zostały uzyskane od organów innych państw lub organizacji międzynarodowych, są chronione bezterminowo, o ile taki był warunek ich udostępnienia.
Podstawa prawna
Ustawa z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. nr 182, poz. 1228).