Jeżeli wywłaszczona nieruchomość stanowiła przedmiot współwłasności, jej zwrot może nastąpić tylko za zgodą wszystkich współwłaścicieli.
Czytelniczka zamierza wystąpić do starosty o zwrot wywłaszczonej niewykorzystanej nieruchomości. Wraz ze swoim rodzeństwem była współwłaścicielką tej nieruchomości.
– Jakie są warunki jej zwrotu – pyta pani Genowefa z Krosna.
W myśl art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej ustawa) poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej.
W przypadku niezłożenia wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub jej części w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o możliwości zwrotu, uprawnienie do zwrotu nieruchomości lub jej części wygasa.
Powyższy przepis w sposób precyzyjny określa krąg podmiotów, które mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, a więc mają czynną legitymację procesową w postępowaniu administracyjnym w sprawie, której przedmiotem jest zwrot nieruchomości i dokonanie rozliczeń z tytułu jej zwrotu. Zgodnie z tym przepisem, legitymację posiada przede wszystkim poprzedni właściciel nieruchomości. Jeżeli wywłaszczona nieruchomość stanowiła przedmiot współwłasności, jej zwrot może nastąpić tylko za zgodą wszystkich współwłaścicieli.
W wypadku śmierci poprzedniego właściciela wywłaszczonej nieruchomości, legitymację procesową w sprawie o zwrot nieruchomości posiada jego spadkobierca, tj. osoba, która nabyła spadek stosownie do obowiązujących przepisów prawa cywilnego (art. 922 i następne k.c.).
WSA w Krakowie w wyroku z 28 maja 2010 r. (II SA/Kr 218/10) wskazał ponadto, że starosta przed merytorycznym rozpoznaniem sprawy w pierwszej kolejności zobowiązany jest do zbadania, czy wniosek nie zawiera braków formalnych, a więc czy z takim wnioskiem wystąpili wszyscy uprawnieni poprzedni współwłaściciele lub ich następcy prawni. W następnej kolejności ustala wystąpienie przesłanek zbędności na cel określony w wywłaszczeniu. Pod warunkiem że z takim wnioskiem wystąpiły wszystkie uprawnione do tego osoby.
Podstawa prawna
Art. 136, art. 137 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 102, poz. 651 z późn. zm.).
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 28 maja 2010 r. (II SA/Kr 218/10, Legalis).