Artur W. chce kandydować na wójta w gminie, w której nie ma miejsca zamieszkania. Zgodnie z prawem kandydat nie musi zamieszkiwać na obszarze gminy, w której zamierza kandydować.
Osoba, która chce zostać wójtem, musi posiadać bierne prawo wyborcze, czyli tzw. możliwość kandydowania. Takie prawo ma osoba, która może zostać wybrana do rady gminy, tzn. nie została pozbawiona orzeczeniem sądu praw publicznych. Ponadto kandydat musi mieć ukończone 25 lat. Prawo przewiduje również możliwość kandydowania przez osobę, która w dniu głosowania ukończy wymagany wiek. Zgodnie z prawem wójt jest wybierany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym.
Na wójta zostanie wybrany kandydat, który w pierwszej turze wyborów otrzyma więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Natomiast jeśli żaden z kandydatów nie otrzyma wystarczającej liczby głosów, przeprowadza się ponowne głosowanie. Termin tego głosowania wyznacza się czternastego dnia po pierwszej turze. W drugiej turze głosowania wyboru dokonuje się spośród dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali najwięcej ważnie oddanych głosów. Jeśli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało tę samą liczbę ważnych głosów uprawniających do udziału w ponownym głosowaniu, wybrany zostanie kandydat, który wygrał w większej liczbie obwodów głosowania. Jeśli natomiast liczba obwodów była równa, o wyborze kandydata rozstrzyga gminna komisja wyborcza, przeprowadzając losowanie.
W przypadku jeśli którykolwiek z dwóch kandydatów biorących udział w drugiej turze wyborów wycofa zgodę na kandydowanie, utraci prawo wyborcze albo umrze, na jego miejsce w ponownym głosowaniu zostanie dopuszczony kandydat, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w pierwszym głosowaniu. W tej sytuacji termin drugiej tury wyborów zostaje odroczony o kolejne czternaście dni. Wygra ten kandydat, który otrzymał większą liczbę głosów. O wygranej kandydat zostaje zawiadomiony przez gminną komisję wyborczą. Aby objąć funkcję, musi on złożyć wobec rady gminy ślubowanie oraz oświadczenie o stanie swojego majątku. Jeśli nie wywiąże się z tego obowiązku, rada gminy podejmie uchwałę o wygaśnięciu mandatu.
PRZYKŁAD
Kto nie może kandydować w wyborach samorządowych na wójta
Zgodnie z prawem na wójta nie może kandydować osoba, która została skazana za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, oraz osoba, wobec której wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. Ponadto kandydat nie może być osobą, wobec której sąd wydał prawomocne orzeczenie stwierdzające, że złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne.
Podstawa prawna
Ustawa z 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 1998 r. nr 95, poz. 602 ze zm.).
Ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. z 2002 r. nr 113, poz. 984 ze zm.).