Od jesieni założenie księgi wieczystej będzie możliwe tylko w formie elektronicznej, przedsiębiorca zarejestruje spółkę w ciągu doby ale dopiero w 2012 roku, natomiast w sądach pojawią się menedżerowie, którzy zajmą się zarządzaniem pracownikami administracji - to niektóre z proponowanych zmian, które mają ułatwić dostęp do sądownictwa.
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) rejestrowane w trybie ekspresowym, bez udziału notariusza; pełne dane podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) dostępne bezpłatnie przez internet oraz wprowadzenie menedżerów do sądów – to tylko część zmian, które Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza wcielić w życie w ciągu najbliższych 500 dni. – To nie są obietnice – mówił wczoraj Krzysztof Kwiatkowski, minister sprawiedliwości. I zaznacza, że prace nad większością z tych propozycji już trwają.

Ekspresowa spółka

Wspólnicy będą mogli zarejestrować sp. z o.o. za pośrednictwem internetu. Procedura rejestracyjna zostanie ukończona w ciągu doby, a umowa nie będzie musiała mieć formy aktu notarialnego.
– By zarejestrować spółkę w ciągu jednej doby, przedsiębiorca będzie musiał skorzystać z formularza wniosku, który będzie dostępny w interencie. Dokonanie zgłoszenia nie będzie wymagało opatrzenia go bezpiecznym podpisem elektronicznym – tłumaczył Krzysztof Kwiatkowski.
Jednak polscy przedsiębiorcy na takie zmiany będą musieli poczekać aż do 2012 roku.
– Obecnie projekt jest w trakcie uzgodnień międzyresortowych. Chcemy, żeby parlament przyjął ustawę w I kwartale 2011 r. – mówił Krzysztof Kwiatkowski.
Warto dodać, że tego typu tryb ekspresowy rejestracji spółek działa już od kilku lat w Portugali, Wielkiej Brytanii czy Estonii.
– W Portugalii prawie 80 procent spółek jest zarejestrowanych w ten sposób, a czas trwania rejestracji wynosi 47 minut – mówił w lutym 2009 roku Łukasz Rędziniak, ówczesny wiceminister sprawiedliwości.
Ekspertom zmiany się podobają, zaznaczają jednak, że od pomysłu do realizacji jest długa droga.
– To dobra zmiana. Trzeba jednak poczekać na wprowadzenie jej w życie. U nas w kraju często jest tak, że na papierze wszystko pięknie wygląda, a problem pojawia się w momencie wcielania zmian w życie – mówi Waldemar Żurek, sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie.

Ułatwienia dla obywateli

Resort sprawiedliwości chce, aby sądy stały się bardziej przystępne dla obywateli. Dlatego też już niedługo mają się w nich pojawić tzw. infokioski. Za ich pośrednictwem będzie można np. uiścić opłatę sądową lub wydrukować odpowiedni formularz.
– To dobry pomysł. Nie rezygnowałbym jednak z punktów informacyjnych w sądach. Ludzie starsi zawsze będą woleli kontakt z człowiekiem niż z maszyną – mówi Waldemar Żurek.
I dodaje, że w sądzie krakowskim taki infokiosk już istnieje i cieszy się dużym zainteresowaniem.
Ministerstwo chce, aby w 2012 roku wszystkie sądy miały zainstalowane infokioski.
Ponadto zostaną wprowadzone ułatwienia w dostępie do rejestrów handlowych. Ministerstwo zapowiada, że obywatele uzyskają bezpłatny dostęp – za pośrednictwem internetu – do pełnych aktualnych danych o podmiotach wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego. Mają także zostać wprowadzone zmiany, dzięki którym będą dostępne on-line rejestry gospodarcze innych krajów Unii Europejskiej.
Minister zapowiedział także, że od października 2010 r. księgi wieczyste nie będą zakładane w postaci papierowej, a wszelkie wpisy do ksiąg będą dokonywane tylko w postaci elektronicznej.



Menedżerowie w sądach

Resort sprawiedliwości chce także wprowadzić do sądów instytucję menedżerów, którzy zajmą się m.in. kwestią zatrudniania kadry pomocniczej dla sędziów.
– Nie ma skuteczniejszego sposobu niż sposób menedżerski – podkreślał minister.
Jego zdaniem przyczyni się on do lepszego funkcjonowania sądów.
– Prezes sądu będzie wreszcie czuwał nad tym, nad czym powinien, czyli nad działalnością orzeczniczą sądów i sędziów, a menedżer nad zapewnieniem dobrych warunków pracy sędziom. Odciążenie prezesa umożliwi efektywniejsze działanie i skupienie się na orzecznictwie – twierdzi Krzysztof Kwiatkowski.
Co innego twierdzą jednak sędziowie.
– Prezes sądu nie będzie mógł swobodnie rozporządzać personelem. To oznacza, że nie będzie w stanie szybko reagować na ciągle zmieniające się obłożenie pracą poszczególnych wydziałów i błyskawicznie kierować pracowników do tych, które mają najwięcej zadań – uważa Waldemar Żurek.
Ponadto sędziowie podkreślają, że sądy nie są instytucjami zarobkowymi.
– Nie można ich traktować jak fabryki śrubek, w której można ciąć koszty, aby zwiększyć zyski – podkreśla sędzia Żurek.
A zdaniem środowiska sędziowskiego właśnie taki jest cel wprowadzenia do sądów instytucji menedżera.
1,6 mln zaległych spraw jest w polskich sądach
OPINIA
prof. Marek Chmaj
radca prawny z Kancelarii Chmaj i Wspólnicy
Wprowadzenie rejestracji spółek z o.o. w 24 godziny drogą elektroniczną z pominięciem formy aktu notarialnego może się początkowo obrócić przeciwko niektórym przedsiębiorcom. Jeżeli bowiem nie będzie aktu notarialnego, to przedsiębiorcy mogą popełniać różnego rodzaju błędy, które do tej pory weryfikował notariusz. Bezbłędne wypełnienie takiego formularza będzie za to niezwykle trudne.
Procedury związane z rejestracją spółki z o.o obecnie rzeczywiście są za długie, ale to nie wynika z formy aktu notarialnego, lecz z długich terminów oczekiwania na wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Tutaj samo przyspieszenie złożenia wniosku niewiele pomoże. Ważne jest, żeby większe „moce przerobowe” miał Krajowy Rejestr Sądowy. Poprawianie błędów, zwrot wniosków do uzupełnienia – to są najczęstsze przyczyny przedłużenia procesu rejestracji spółki.
Rejestracja spółki w 24 godziny / DGP