Jak w przepisach określono nielegalne pobieranie paliw lub energii i co za to grozi?
Przez nielegalne pobieranie paliw lub energii należy rozumieć pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy (art. 3 pkt 18 ustawy – Prawo energetyczne).
Dla ustalenia samego faktu nielegalnego pobierania energii konieczne jest wykazanie, że energia rzeczywiście została pobrana (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 grudnia 2009 r., III CZP 107/09). Poszkodowanym jest tu przedsiębiorstwo energetyczne, zwykle przedsiębiorstwo sieciowe (a nie spółka obrotu, czyli „sprzedawca” energii). Przedsiębiorstwo powinno wykazać odpowiedzialność odbiorcy lub sprawcy za nielegalne pobieranie energii.
Zgodnie z art. 57 prawa energetycznego, w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy, a w przypadku gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy od sprawcy – opłatę w wysokości określonej w taryfie (chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności) albo dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.
Niezależnie od możliwości wymierzenia sankcji finansowych przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, jeśli w wyniku przeprowadzonej u odbiorcy kontroli zostanie stwierdzone, że nastąpił nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła. Dostarczanie energii powinno nastąpić bezzwłocznie po ustaniu przyczyny uzasadniającej wstrzymanie dostarczania, czyli po zaprzestaniu nielegalnego pobierania energii.
Należy również pamiętać, że nielegalny pobór energii może zostać uznany za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat (art. 278 par. 5 kodeksu karnego).