Czym musi kierować się gmina przy wyborze formuły prawnej inwestycji, która ma być realizowana wspólnie z prywatnym inwestorem? Jak przygotować procedurę wyboru koncesjonariusza? Jak wybrać najlepszą ofertę?
Agata Kozłowska
dyrektor Investment Support
Przedsięwzięcia planowane do realizacji z udziałem partnera prywatnego są starannie przygotowywane. Przed przystąpieniem do wyboru partnera prywatnego należy przeprowadzić wiele czynności, które pozwolą na wybór formuły prawnej inwestycji i uzyskania jak najlepszych warunków współpracy z inwestorem. Przygotowania obejmują etap analiz, konsultacji z rynkiem oraz samych przygotowań do ogłoszenia procedury wyboru.
Na etapie prac analitycznych badane są różne warianty realizacji inwestycji. Od strony ekonomiczno-finansowej oraz pod kątem prawnym (w tym podatkowym) powinno być sprawdzonych kilka różnych formuł realizacji inwestycji w celu uzyskania oceny, który z nich jest najkorzystniejszy dla interesu publicznego. Należy pamiętać o analizie ryzyka dla najkorzystniejszych opcji, a także o zbadaniu kwestii pomocy publicznej w przedsięwzięciu.
Specyfiką przeprowadzanych analiz jest uwzględnienie w nich punktu widzenia inwestora prywatnego. Mimo że analizy opisują zasady realizacji przedsięwzięcia i konsekwencje, wynikające z różnych przyjętych rozwiązań, powinny być przygotowywane, wziąwszy pod uwagę opłacalność, stopę zwrotu oraz inne parametry decydujące o atrakcyjności projektu dla sektora prywatnego. Należy zwrócić szczególną uwagę na metodologię przeprowadzanych analiz, w tym kilkukrotne weryfikowanie ich wyników na kolejnych etapach przygotowań po konsultacjach z rynkiem i podczas negocjacji z potencjalnymi inwestorami.
Celem prac przygotowawczych jest uzyskanie przez gminę najkorzystniejszego wariantu, który zapewni jak najmniejsze zaangażowanie się finansowe gminy w przedsięwzięcie, umożliwi realizację celów projektu, pozwoli na zaangażowanie się partnera prywatnego w oczekiwanym zakresie z uwzględnieniem jego obowiązku na etapie utrzymania i zarządzania inwestycją oraz zapewni możliwość pełnienia kontroli i nadzoru gminy nad działalnością partnera prywatnego. Należy mieć na względzie efektywność podatkową wybranego wariantu.
Konsultacje rynkowe mają służyć sprawdzeniu, niejako przetestowaniu wyników analiz z zainteresowanymi podmiotami. Przygotowanie procedury wyboru koncesjonariusza powinno być również poprzedzone powyżej wskazanymi działaniami. W szczególności ich wyniki będą stanowiły podstawę do przygotowania, wymaganego ustawą, Opisu potrzeb i wymagań koncesjodawcy, który wraz z ogłoszeniem stanowi pierwszy dokument formalnie rozpoczynający procedurę wyboru koncesjonariusza.
Ogłoszenie zawiera m.in. oznaczenie koncesjodawcy, określenie przedmiotu koncesji; wskazanie miejsca i terminu składania wniosków o zawarcie umowy koncesji; Opis potrzeb i wymagań koncesjodawcy lub informację o sposobie uzyskania tego opisu; termin wykonania przedmiotu koncesji, o ile jest to podyktowane specyfiką zawieranej umowy koncesji; kryteria oceny ofert, jakimi koncesjodawca będzie się kierował przy wyborze oferty najkorzystniejszej, oraz, o ile to możliwe, ich znaczenie.
Zatem przed rozpoczęciem procedury wyboru należy określić pożądane przez koncesjodawcę ramy koncesji, planowany sposób finansowania oraz kryteria wyboru koncesjonariusza, które pozwolą na zaangażowanie do realizacji projektu najbardziej odpowiedniego partnera. Z zainteresowanymi podmiotami, które zgłosiły się do postępowania prowadzone są negocjacje, na podstawie których tworzy się Opis warunków koncesji, stanowiący ostateczny dokument służący do przygotowania oferty przez oferentów.
Zgodnie z art. 17 ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi, kryteriami, na podstawie których koncesjodawca wybiera ofertę, mogą być w szczególności: czas trwania koncesji, wysokość współfinansowania przedmiotu koncesji ze środków oferenta, koszty użytkowania przedmiotu koncesji, wysokość opłaty za usługę świadczoną na rzecz osób trzecich korzystających z przedmiotu koncesji, jakość wykonania, wartość techniczna, właściwości estetyczne i funkcjonalne, aspekty środowiskowe, rentowność, termin wykonania przedmiotu koncesji. Kryteria oceny ofert w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji na roboty budowlane mogą dotyczyć również właściwości zainteresowanego podmiotu. Najkorzystniejsza oferta to taka, która odpowiada Opisowi warunków koncesji i w największym stopniu spełnia postawione przez koncesjodawcę kryteria.